Het Gerechtshof Amsterdam heeft in hoger beroep opnieuw voorwaardelijke celstraffen opgelegd aan een arts-acupuncturist en een elektroacupuncturist en natuurgenezeres vanwege de dood van een aan hun zorg toevertrouwde patiënte. De vrouw overleed in maart 2011 aan uitgezaaide borstkanker. De beide arresten van het hof bevatten weinig nieuwe gezichtspunten over deze bijzonder onverkwikkelijke zaak. De hele horrorfilm wordt nog een keer afgespeeld, waarna de alternatieve behandelaars er met een iets lagere gevangenisstraf vanaf komen dan in eerste aanleg. De arts (inmiddels doorgehaald in het BIG-register) krijgt een voorwaardelijke celstraf van 8 maanden, de natuurgenezeres een eveneens voorwaardelijke celstraf van 4 maanden.

De eerdere uitspraken van de rechtbank zijn al uitvoerig besproken door Broer Scholtens op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. De opgelegde straffen waren toen respectievelijk 12 en 6 maanden voorwaardelijk. In hoger beroep wordt door het hof nog eens uitvoerig de lijdensweg van het slachtoffer geschetst, inclusief de door de “genezers” uitgevoerde behandelingen. Als je wist dat het allemaal goed was afgelopen met het slachtoffer, zou je er misschien om kunnen lachen, zo onzinnig is het allemaal. Maar in dit geval liep het dus fataal af. Het slachtoffer in kwestie liep al geruime tijd bij de (basis)arts-acupuncturist na in 2003 door haar rug te zijn gegaan. Ook was bij haar in 2005 in het ziekenhuis de ziekte van Lyme vastgesteld. Sinds begin 2006 had het slachtoffer ook contact met de natuurgenezeres. Eind 2006 ontdekte het slachtoffer een knobbeltje op de borst. Dat is begin 2007 in het ziekenhuis onderzocht en – uiteindelijk – als verdacht aangemerkt. Het slachtoffer is echter niet naar het ziekenhuis teruggekeerd voor nader onderzoek en een operatie. Vanaf dat moment begon een ware tragedie, die mede veroorzaakt werd door het feit dat tussen het slachtoffer en de arts-acupuncturist al in 2006 een vriendschappelijke band was ontstaan, die gaandeweg steeds hechter werd. Uiteindelijk verlieten de man en kinderen van het slachtoffer de echtelijke woning en twee jaar later trok de arts bij de vrouw in.

In plaats van het slachtoffer aan te sporen naar het ziekenhuis te gaan, hebben de beide alternatieve behandelaars haar juist actief afgeraden dat te doen, zo stelt het hof vast. Naar het ziekenhuis gaan zou niet kunnen “vanwege de straling” aldaar, die “onrustige cellen zou activeren”. In plaats van een ziekenhuisopname werd het slachtoffer onderworpen aan een keur van merkwaardige behandelingen:

– de natuurgenezeres stelde met behulp van elektroacupunctuur volgens Voll vast dat het slachtoffer een beschadiging door articaïne had opgelopen (een door tandartsen gebruikt verdovingsmiddel). De verdachte stelde dat zij de enige in Nederland is die zo’n articaïnebeschadiging kan behandelen. De behandeling bestond uit het ontgiften van het lichaam met homeopathische middelen in de vorm van druppels en korrels. Verder moest het slachtoffer een strikt “stralingsvrij” dieet volgen en was ook andere blootstelling aan straling uit den boze. Dus geen mobiele telefoons en internet, maar zeker ook geen foto’s of scans in het ziekenhuis.

– voedsel moest voor consumptie “gemeten” worden en vervolgens moest de straling in het eten worden geneutraliseerd door het op een placemat met het woord ‘neutralise’ erop te zetten. Het hof liet een stralingsdeskundige vaststellen dat de placemat niets deed, terwijl het RIVM geen farmacologisch actieve stoffen in de gebruikte korrels kon vinden. Het hof overweegt ook expliciet dat de door de natuurgenezeres “aan zichzelf toegedichte expertise – electro-accupuncturist [sic] en specialist op het gebied van articaïnebeschadiging – geen medisch wetenschappelijke grondslag heeft”. Dat is uiteraard juist, maar helaas is de spelling van het hof dat niet.

– het slachtoffer moest een hangertje met een zakje met korreltjes tegen de straling dragen.

– de arts heeft buisjes met korreltjes op het borstbeen van het slachtoffer geplaatst en haar haar arm laten opheffen. Aldus kon hij naar eigen zeggen aan de hand van haar reactie meten welke korreltjes zij nodig had. Dit zal wel een soort spiertest zijn geweest.

– de arts heeft ook toen de donkere plek bij de borst van het slachtoffer steeds groter werd haar alleen behandeld met metingen, acupunctuur, strijken en stralingskorrels. Het strijken wordt door het hof omschreven als “met zijn handen over haar lichaam (…) gaan zonder het lichaam daarbij aan te raken”, waarbij de man “de indruk [heeft] gewekt ‘iets’ te pakken en dit vervolgens weg te gooien”. Dit klinkt als therapeutic touch, maar het hof noemt het touch for health.

– de arts heeft toen het slachtoffer veel pijn leed pijnstillers geweigerd omdat het slachtoffer die niet zou kunnen verdragen. Fentanylpleisters mochten aanvankelijk wel, maar werden er door de verdachte later weer vanaf gehaald omdat het slachtoffer er misselijk van zou worden. Morfine mocht niet toegediend worden, omdat metingen zouden uitwijzen dat dit slecht zou vallen.

– een thuiszorgmedewerkster die begin 2011 constateerde dat de borst van het slachtoffer weggevreten was en dat slechts een vreselijk stinkende wond resteerde, kreeg van de arts te horen dat ze de wond niet mocht verbinden en er maar calenduladruppels op moest doen.

– de (reguliere) huisarts was er uiteindelijk in geslaagd het slachtoffer te bewegen tot bloedonderzoek, dat als uitslag sterk verhoogde tumormarkers liet zien. De huisarts liet daarop weten dat doorverwijzing naar een specialist noodzakelijk was, maar de alternatieve arts meende dat het slachtoffer leed aan de ziekte van Lyme. Van doorverwijzing kwam het dus niet.

Etcetera, etcetera. Pas vijf dagen voor haar dood accepteerde het slachtoffer een ziekenhuisopname. Toen was het natuurlijk al te laat.

EAV-apparaat (afbeelding uit het artikel in Skepter over electroacupunctuur volgens Voll van Dirk Koppenaal)

Anders dan de rechtbank acht het hof ten aanzien van de arts het opzettelijk toebrengen van zwaar lichamelijk letsel, waarbij het feit de dood ten gevolge heeft, bewezen (artikel 302 Wetboek van Strafrecht). De rechtbank achtte slechts zwaar lichamelijk letsel door schuld, bestaande in roekeloosheid en terwijl het misdrijf is gepleegd in de uitoefening van enig ambt of beroep, bewezen (artikel 308-309 Wetboek van Strafrecht). Voor het strafmaximum maakt dat nogal uit: op het eerste feit staat maximaal 10 jaar gevangenisstraf, op het tweede 2 jaar en 8 maanden. Het is dan ook eigenlijk wel een beetje vreemd dat het hof juist tot een lagere straf komt dan de rechtbank. Wellicht speelt hierbij ook mee dat de arts in de tussentijd al voor het regionaal tuchtcollege had moeten verschijnen en hem voorgoed het recht was ontzegd om weer in het BIG-register ingeschreven te worden (hij had de inschrijving al vrijwillig door laten halen). Het Openbaar Ministerie had nog gevorderd dat de verdachte gedurende zijn proeftijd geen handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg mocht verrichten, maar dat wijst het hof af. Het gevorderde verbod is volgens het hof te ruim en zou de verdachte mogelijk hinderen bij de uitoefening van zijn huidige beroep: deze ex-arts schijnt tegenwoordig als “lifecoach” aan de slag te zijn.

Bij de natuurgenezeres is het oordeel zwaar lichamelijk letsel door schuld, gepleegd in de uitoefening van ambt of beroep. Zij krijgt twee maanden minder gevangenisstraf dan in eerste aanleg. Hoewel het hof haar verwijt dat zij het slachtoffer “medicatie met een ontbrekende dan wel onbewezen effectiviteit” heeft gegeven, het slachtoffer actief ziekenhuisbezoek heeft ontraden, onvoldoende onderscheid heeft gemaakt tussen reguliere en alternatieve behandelingen en ook het slachtoffer onvoldoende geïnformeerd heeft, vindt het een voorwaardelijke straf van 4 maanden toereikend. Daarbij kent het hof gewicht toe aan haar gevorderde leeftijd (inmiddels 73 jaar) en haar toegenomen zelfinzicht: ze laat haar patiënten tegenwoordig een verklaring tekenen waarin staat dat ze haar patiënten geenszins afraadt om gebruik te maken van de reguliere geneeskunde. Kennelijk gelooft het hof dat zo’n papieren verklaring ook de werkelijkheid weergeeft. Ik ben geneigd dat wat naïef te noemen.

Broer Scholtens merkte in zijn eerdere bijdrage al terecht op dat de zaak veel overeenkomsten vertoont met de zaak-Millecam, waarin eveneens een borstkankerpatiënte weigerde zich regulier te laten behandelen en haar (on)heil zocht in het alternatieve circuit. Verder ging het ook in die zaak om gelijktijdige behandeling door leken en echte artsen die de weg kwijt waren. De gelijkenis tussen beide zaken is ook de advocaat van de beschuldigde arts-acupuncturist niet ontgaan. In hoger beroep vroeg deze het hof “niet een hogere straf op te leggen dan de straffen die het hof in de zaken Millecam heeft opgelegd”. Dat zal wel slaan op de in die zaak opgelegde straffen van 3-6 weken. Een andere gelijkenis met de zaak-Millecam is dat ook in dit geval het slachtoffer (begin 50) zeer sterk in de mogelijkheden van alternatieve geneeskunde geloofde. Blijkens de arresten van het hof had ze daar al sinds haar 18e grote belangstelling voor. De prijs voor meer dan 30 jaar geloof in alternatieve behandelingen was in dit geval een lijdensweg van meer dan vier jaar en een veel te vroege dood. Dan is het goed te constateren dat rechters geen 3-6 weken voorwaardelijke celstraf opleggen, al kun je je afvragen of 8, respectievelijk 4 maanden voorwaardelijke gevangenisstraf wél recht doen aan de feiten. We zullen het ermee moeten doen.

The post Opnieuw voorwaardelijke celstraffen voor alternatieve behandelaars na dood borstkankerpatiënte appeared first on Kloptdatwel?.

Door omstandigheden is onderstaande mail niet eerder gepubliceerd. Hij kwam op 3 dec 2012 op info@Kloptdatwel.nl binnen en ik vind het belangrijk hem alsnog te publiceren. Zo wordt een completer beeld verkregen bij deze ‘Heart Assisted Therapy’. Zie ook deel 1 en deel 2.

Eind 2012 ontving ik een uitnodiging van de sectie Lichaamsgericht Werkende Psychologen (LWP) van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) voor een informatieve bijeenkomst. Het onderwerp was ‘Heart Assisted Therapy’ (HAT) en dat klonk nogal zweverig. Dat werd bevestigd toen ik verder las dat deze HAT is ontstaan uit de bekende onzin: Thought Field Therapy (TFT). Er werd ook uitgelegd dat binnen de TFT gewerkt werd met meridiaanpunten, alsof deze bestaan. Ik schreef daarop een kort mail*, en kreeg een teleurstellend antwoord*. Enige dagen na de bijeenkomst ontving ik onderstaande reactie die ik graag integraal publiceer:

* Lees deze artikelen eerst om onderstaande te begrijpen.

Dag Maarten Koller,

Ik kwam 29 november onvoorbereid (eigen schuld, dat wel) naar een expertisedag van het NIP in de Geertekerk in Utrecht, in de veronderstelling dat we meer te weten zouden komen over hartcoherentie. Toen ik ietwat verlaat aanschoof duurde het even voor ik begreep waar de Amerikaanse spreker, de heer Diepold, over sprak. Uit mijn aantekeningen, met verbijstering opgeschreven, oa de volgende uitspraken:

– mensen met een getransplanteerd hart ontwikkelen dezelfde interesses als de overledene aan wie het hart toe behoorde ‘ the heart contains information’
– het hart bestaat voor 70% uit water en zoals we allemaal wel weten bevat water ‘info-energy’ (wat ?) ‘info-energy’, jawel.
– het hart vertelt de hersenen wat het moet doen en is dus belangrijker dan de hersenen

Heel veel sheets met pseudo-wetenschappelijke termen, in mijn ogen een Amerikaans trekje om met heel veel moeilijke woorden iets heel voor de hand liggends te beweren en dan doen alsof je iets nieuws ontdekt hebt; bijvoorbeeld dat een diepe ademhaling de hartslag tot rust kan brengen. Soms zijn de dingen die beweerd worden gewoon onwaar maar kost het zoveel moeite om door de terminologie heen te lezen dat je vooral aan jezelf begint te twijfelen in plaats van aan de spreker. Wat hij ook deed is een veronderstelling aantonen met een voorbeeld dat eigenlijk iets anders zegt, bijvoorbeeld het belang van ‘acceptatie van de eigen situatie’ > de spreker noemt als voorbeeld dat hij pas van het podium af kan komen nadat hij het feit dat hij op het podium staat eerst ‘fully accepted’ heeft. Volgens mij zou je in plaats van ‘acceptance’ hier ook ‘awareness’ kunnen zeggen en dan is de veronderstelling weer een stuk neutraler van toon.

En dan, the cherry on top, de behandeling: denk aan een moeilijke situatie en plaats de handen gekruist over elkaar op het hart en neem drie ademteugen. Dit herhaal je twee keer en, dit is belangrijk, je wisselt daarbij van hand ! Anders gebeurt er iets met je energiehuishouding die wordt ‘gescrambled’ of zoiets. Je moet dan terwijl je deze ‘heartbreaths’ neemt, tegen jezelf zeggen ‘deep in my heart I love and accept myself, even though I have these ….(zelf in te vullen)’.  Hierna vraag je door naar associaties (vgl EMDR) en herhaal je de heartbreaths net zo lang tot je helemaal geen spanning meer voelt bij de situatie indachtig. En jawel hoor, de proefpersoon die deze behandeling terplekke onderging, had geen spanningen meer omtrent haar gezinssituatie en de aankomende pakjesavond !

Misschien was het door de kerk, maar ook door de grote groep aanwezige psychologen die het geheel welwillend leek te aanschouwen, maar de vergelijking met Jomanda kwam in mij naar boven. Helaas was ik zelf te bescheten om de man kritische vragen te stellen. Ik ben weggegaan in de pauze en wist de verhoogde hartslag die ik inmiddels had opgelopen, heel goed tot rust te brengen met een middag shoppen in de Utrechtse binnenstad. Ik overwoog een brief aan het NIP te schrijven om mijn onvrede uit te spreken over deze expertisedag.

Toen ik later aan mijn ouders vertelde van deze dag (zij merkten terecht op dat juist in deze tijd van frauderende sociaal psychologen een beroepsvereniging van psychologen zijn uiterste best moet doen voor een betrouwbaar imago) vond mijn moeder een website waarop jouw kritische mail aan het NIP  te lezen was. Ik mail je bovenstaande omdat ik kenbaar wil maken dat niet iedereen die de dag bezocht deze onzin voor waar aan neemt en ik erg blij ben dat er meer mensen zijn die zich hier kritisch over uitspreken. Ik moet zeggen dat ik niet weet of er die dag zelf ook kritische vragen zijn gesteld of niet, daar ik de kerk voortijdig heb verlaten.

Hartelijke groet,

*naam bekend bij redactie*
GZ-psychologe

—————————————————-

Inmiddels zijn we twee jaar verder en waar de benodige onderbouwing destijds schitterde door afwezigheid, staat er sinds een jaar eindelijk iets op de onderzoekspagina. De opzet lijkt simpel: men is bezig met de evaluatie van een 6-weekse behandeling van bejaarden die allemaal een voor en na meting hebben gehad, nadat ze willekeurig ingedeeld waren in één van twee behandelingen. Dit is inmiddels een jaar geleden en de resultaten zijn nog altijd niet beschikbaar.

Behandelaren die op dit moment Heart Assisted Therapy toepassen doen dit zonder wetenschappelijke bewijs. En dat terwijl er inmiddels vele therapieën zijn die wél aantoonbaar effect hebben. Mogelijk zijn deze behandelaren het slachtoffer geworden van de goedgelovigheid in de doorgaans goede reputatie van het NIP. In dit geval heeft de sectie LWP echter de plank ernstig misgeslagen. Als cliënt lijkt het mij daarom verstandig dat u een Heart Assisted Therapy-behandeling voortaan weigert.

The post Heart Assisted Therapy tijdens ‘expertise’-dag van het NIP – deel 3 appeared first on Kloptdatwel?.

Wat moet je als informele alliantie van antiwetenschappelijke en antitechnologische angstaanjagers nu toch weer voor nieuws verzinnen? ‘Autisme komt door vaccinaties’ klinkt intussen wel heel erg tweeduizend-zoveel en ‘van genetisch gemodificeerd voedsel krijg je kanker’ is ook niet echt hot meer. Maar dat kun je natuurlijk nog wel combineren! Iets als ‘van genetisch gemodificeerd voedsel krijg je autisme’ komt al aardig in de goede richting, maar we maken het natuurlijk net iets ingewikkelder met een echt wetenschapperig sausje. Nu is er alleen nog een betrouwbaar ogend persoon nodig met een respectabele wetenschappelijke achtergrond om die boodschap uit te dragen. En kijk, daar is dr. Stephanie Seneff al. En die is ook nog eens van MIT!

In de eerste halve minuut van een twee uur durende lezing die op YouTube staat, komt Seneff al met haar bommetje:

So you all know this frightening trend: this is autism diagnoses by the CDC. It is going up, and up, and up. Where is it going in the future? I predict by 2025 half the kids born will be diagnosed with autism.

En dat komt dan volgens haar vooral door de enorme toename van het gebruik van de pesticide Roundup van Monsanto. O nee! Dramatisch! Help! Ik moet bekennen dat ik deze video niet helemaal heb uitgekeken. Na ruim een uur ben ik afgehaakt, moe van alle nonsens, en ik heb de rest een beetje doorgezapt (zo rond 1:50:00 benadruk ze bijvoorbeeld nog het belang van goede aarding en rond 2:02:30 veroorzaakt zonnebrand crème  huidkanker).
Het is allemaal bijzonder speculatief, quasi gedetailleerd en eentonig gebracht (en dan druk ik me  zwak uit). De eerste berichtgeving over deze schokkende mededeling was van oktober of eerder,  maar nu wordt het verhaal pas echt rondgepompt op Internet. Het verschijnt intussen ook op de wat serieuzere Nederlandse sites, een maandje nadat het op Niburu en co. was verschenen.

Hoe komt die mevrouw Seneff van MIT nou aan dat schokkende vooruitzicht dat maar liefst de helft van de kinderen geboren in 2025 autisme zal hebben als we niets doen? Uit de slides bij haar presentatie komt o.a. de volgende grafiek:

Uit een presentatie die Seneff vanaf juni 2014 gebruikt

Je moet nog aardig je best doen om van die suggestieve trend te komen tot de uitspraak van Seneff dat in 2025 één op de twee kinderen het etiketje ‘autisme’ opgeplakt zal krijgen. Want als ik het lijntje lineair doortrek (wat het plaatje toch suggereert) kom ik op ‘maar’ 3,5 procent in 2025. Ook onzin, maar iets minder verontrustende onzin. Seneff doet het dus superexponentieel, of zo. Als je de lijn nog wat verder doortrekt, zie je trouwens dat er op een gegeven moment meer kinderen op autisme worden betrapt dan er überhaupt geboren worden! Over enge ontwikkelingen gesproken …

Maar waarom zouden we überhaupt aandacht moeten besteden aan het verhaal van Seneff? Volgens haar website bij MIT doet ze iets met spraakherkenning en is ze pas sinds een aantal jaar actief op het gebied van epidemiologie, toxische stoffen en het verband met allerlei aandoeningen. Duidelijk geen expert en toch heeft ze een dozijn artikelen gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften. Hmmm. Maar als je daar even wat beter naar kijkt, wordt vrij snel duidelijk hoe de vork in elkaar steekt: die zijn bijna allemaal gepubliceerd in Entropy, een titel uit de stal van open access uitgever MDPI. Een groot deel komt zelfs uit één ‘special issue’ van dat platform. MDPI is niet bepaald een onbesproken uitgever. Zo heeft Jeffrey Beall ‘m op zijn invloedrijke lijst van Questionable Publishers geplaatst. MDPI geeft ook nogal eens zo’n ‘special issue’ weg aan een gasteditor die dan naar eigen goeddunken onzin van vriendjes kan publiceren. Zo kon ook een onderzoek van de universiteit Wageningen naar elektroacupunctuur bij koeien (met een apparaat dat zogenaamd ontwikkeld was in het Russische ruimtevaartprogramma) zijn weg naar de publicatielijstjes van de betrokken onderzoekers vinden. Bij andere publicaties van Seneff zien we overigens auteurs optreden die bekend zijn uit het vaccinaties-veroorzaken-autisme-wereldje, alleen daarom zou je al op je hoede moeten zijn.

Wat is het idee van Seneff? Het bestrijdingsmiddel Roundup (Glyfosaat) dat veel gebruikt wordt in combinatie met genetisch gemodificeerde gewassen zou in mensen allerlei enge dingen kunnen veroorzaken. Roundup wordt juist voor mensen nogal veilig geacht, omdat het werkt op een bepaald enzym dat micro-organismen en planten wél hebben en mensen niet. Seneff suggereert echter dat de (goede) bacteriën in onze darmen wel heel veel schade kunnen oplopen door alle glyfosaatresten die we via onze levensmiddelen binnenkrijgen. En denk daarbij vooral aan het feit dat dat bijvoorbeeld genetisch gemodificeerde maïs of soja zo’n beetje overal in kan zitten.

Roundup van Monsanto krijgt, zoals zo vaak, de zwarte piet toegeschoven.

Die kwetsbare bacteriën leggen het dan af en dat zou dan de gezonde toestand in je darmen verstoren. En dat is dan weer iets wat bijvoorbeeld geassocieerd is met het ontstaan van autisme. Maar dat laatste  werkt alleen als je het wegens fraude ingetrokken onderzoek van Andrew Wakefield over het vermeende verband tussen de BMR-vaccinatie en autisme nog serieus durft te nemen. Dat is voor Seneff geen probleem, ze refereert ook rustig aan het eveneens ingetrokken onderzoek van Séralini. En in haar presentatie noemt ze ook nog het onderzoek van Carman, dat ik eerder besproken heb op Kloptdatwel. Ze heeft dus wel een neus voor dubieus onderzoek.

De uit de lucht gegrepen hypothesen van Seneff zijn al uitvoerig onderuit gehaald door wetenschappers die wel verstand van zaken hebben, o.a. door Layla Katirae. En anderen, zoals Keith Kloor, maakten zich er al druk over dat de onzin van Seneff door persbureau Reuters als serieus werd opgepikt. Het artikel van Seneff is een louter hypothetisch en uiterst speculatief verhaal en bevat geen nieuw experimenteel onderzoek. Zoals Katirae aangeeft zijn er wel een paar onderzoeken geweest naar een mogelijk verband tussen glyfosaat (via directe blootstelling) en autismespectrum, maar daaruit kwam niets verontrustends naar voren. Als zo’n verband bestond, zou het ook wel zichtbaar moeten zijn geworden als je kijkt naar de lokale verschillen in het voorkomen van autisme en gebruik van deze pesticiden. Serieuze onderzoekers van autisme zien vooralsnog geen enkele aanwijzing dat glyfosaat iets met autisme van doen heeft. Ook blijkt Seneff een nogal vertekend beeld te geven van hoe glyfosaat in de praktijk gebruikt wordt bij graanteelt. Ze heeft er dus nogal een puinhoop van gemaakt; en dat voor een heuse MIT-onderzoeker …

Ook David Gorski (‘Orac’) heeft op zijn blog al diverse stukken over deze en andere ideeën van Seneff geschreven en zijn kritiek is niet mals. Zijn blog van oudjaarsdag sluit als volgt af (links toegevoegd door mij):

The bottom line is that the crank magnetism is strong in Dr. Seneff. She’s antivaccine and anti-GMO. She is full of Dunning-Kruger, thinking that she can transfer her computer science and artificial intelligence knowledge to knowledge of epidemiology, biochemistry, and medicine. She can’t.

In de commentatoren op het nauwelijks kritische bericht op Foodlog over deze onzin van Seneff merkt iemand nog op dat ze “trouwens zó goed in holistisch kringloop denken [is] dat ze de Boston Bombings en de slachtpartijen op Amerikaanse scholen zelfs aan Glyfosaat weet te linken.” En ja wel hoor, kijk maar eens naar het interview  van anderhalf jaar geleden, zo rond minuut 28.
Uit het begin van dat interview komt ook naar voren dat Seneff van mening is dat autisme wel door invloeden vanuit onze omgeving veroorzaakt moet worden, want anders kan het verschijnsel niet zo snel toenemen. Als ze nu de verandering in de manier van diagnosticeren van autismespectrum ook als omgevingsinvloed zou benoemen, had ze nog ergens gelijk, want dat is toch wat er eerder aan de hand lijkt te zijn met die toename. Het wordt beter herkend dan vroeger, maar er is ook zeker iets van een hype gaande, veel kinderen krijgen wel erg makkelijk het etiketje ‘autismespectrum’, terwijl er weinig met ze aan de hand lijkt te zijn.

En dit allemaal terwijl we allang weten dat de toename in autisme komt door samenhangt met de groei van consumptie van biologisch geproduceerd voedsel. Of met klimaatopwarming en de terugval in het aantal piraten, dat kan natuurlijk ook …

Titelafbeelding van Wikimedia Commons

The post Nieuwe angsthype: van GMO-voedsel krijg je autisme appeared first on Kloptdatwel?.

Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Klaas Jaarsma

Er bestaan in ons land tientallen stichtingen die als goed doel geld ophalen voor de bestrijding van kanker. De oudste en bekendste is KWF Kankerbestrijding, anderen zijn o.a. de Stichting Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WCRF NL; alternatief angehaucht) en de malafide Stichting Kankerbehandeling en Preventie (uit het Circus-Pluut met zijn zeven ‘look alike’ kwakfondsen). In december 2014 deed de Stichting Nationaal Fonds tegen Kanker (SNFTK) weer een mailing uitgaan met het verzoek geld te doneren. Omdat niet iedereen op de hoogte is van de ware aard van dit fonds volgt hier een korte update.

De oprichting van deze stichting werd in 1999 met wat durfkapitaal gefaciliteerd door zakenman Roland Pluut en de naam luidde eerst Stichting Nationaal Fonds Kankerbestrijding. Onder juridische dreiging van de KWF kankerbestrijding veranderde men de bedrieglijke naam al snel in de huidige. In de eerste jaren werden miljoenen guldens opgehaald, maar de besteding ervan was onduidelijk. Veel geld verdween naar Zwitserland en van het subsidiëren van wetenschappelijk onderzoek kwam weinig terecht. Toen het Pluut c.s. duidelijk werd dat SNFTK-directeur Neel Buijs de wurgcontracten (looptijd tien jaar) met de Zwitserse en later in Oostenrijk gevestigde stichting UOHC niet wenste te verlengen, faciliteerde hij in 2009 de oprichting van de Stichting Kankerbehandeling en Preventie, waarin een studerend neefje van hem als stroman fungeerde (zie ‘Brein achter dubieus netwerk van goede doelen ontmaskerd‘).

De SNFTK ging verder op eigen kracht met een profiel gericht op ‘preventie’, voeding en alternatieve geneeswijzen bij kanker. In 2012 werd er toch nog altijd 570.000 euro opgehaald. Minder dan 60 procent gaat naar onderzoek, maar de transparantie is in elk geval beter dan die van voor 2009 en aanwijzingen voor het wegsluizen van geld naar het buitenland zijn er niet meer. Voor een CBF-Keurmerk komt men niet in aanmerking. De organisatie is klein en staat onder leiding van drs. Lon Claassen, bijgestaan door enkele bureaumedewerkers en twee op de website niet nader benoemde arts-voorlichters. Op de erbarmelijke website wordt in een video beweerd dat kanker een ongeneeslijke ziekte is.

Bij de beoordeling van subsidieaanvragen voor wetenschappelijk onderzoek doen goede doelenfondsen een beroep op deskundigen uit hun wetenschappelijke adviesraad. Zo’n gezelschap kent de SNFTK niet, maar daarom niet getreurd. Zij kan namelijk wel een beroep doen op de natuurarts Johan Bolhuis (die al als kind wist dat hij natuurgeneeskundige wilde worden), op Engelbert Valstar (Moermanarts en zelfbenoemd ‘orthomoleculair oncoloog’), niet meer op Hans Houtsmuller (inmiddels de 80 gepasseerd en overlever van huidkanker, niet in zijn eerste leugen gebarsten), maar nog wel op Hans Moolenburgh (stokoud gepensioneerd natuur- en huisarts, oud activist tegen drinkwaterfluoridering, schrijver van een boek over engelen en de man die de ‘explosie’ aan borstkanker toeschrijft aan de populariteit van de anticonceptiepil). Vermoedelijk informeert Claassen tegenwoordig echter vooral bij de ex-journalist Kees Braam of het wetenschappelijk gehalte van de ingediende onderzoeksvoorstellen door de beugel kan. Braam is fel aanhanger van Houtsmuller en was dat lange tijd ook van de Nederlands-Duitse kwakzalver Robert Gorter. Hij is tevens oprichter van de pro-alternatieve website Kanker-actueel, die voor zijn ‘voorlichtende functie’ ook geld krijgt van de SNFTK.
Braam mocht mee naar het VUmc toen Claassen laatst aan de kankeronderzoekers Meijerink en Van Bokhorst in het gezelschap van Wouter Bos een cheque ging overhandigen en beleefde zijn finest hour. Ook in het AMC zitten overigens onderzoekers (Heger c.s., afd. Experimentele Chirurgie) die geld aannemen van de SNFTK. Deze academische onderzoekers doen regulier onderzoek, maar krijgen bij de SNFTK alleen maar geld los als zij hun onderzoeksaanvragen zo framen dat Claassen en Braam denken dat er een natuurproduct en/of voeding in het spel is.

Academische onderzoekers, die even onder het juk van types als Braam en/of Valstar doorlopen: kleine moeite zou u denken, maar ik vind het een rotgezicht. Het blijft een vernedering. ‘Geld stinkt niet’ zei keizer Vespasianus toen hij geld ging vragen voor het gebruik van de openbare toiletten op het Forum Romanum. Maar dat gaat echt niet op voor het geld dat de SNFTK te verdelen heeft: voor een deel afkomstig van echt pro-alternatief geïnteresseerde donateurs (geen bezwaar tegen), maar deels zeker ook van mensen die denken het KWF te steunen en het verschil niet in de gaten hebben. Erger dus dan de geur van Vespasianus’ penningen is de lijkengeur van wijlen Moerman die kleeft aan de SNFTK-euro’s en ik vind het van de wetenschappers in VU en AMC – hoe keurig hun onderzoek ook moge zijn – onbegrijpelijk dat zij die stank voor lief nemen.

The post Geef geen cent aan het Nationaal Fonds tegen Kanker! appeared first on Kloptdatwel?.

Is een behandeling door een chiropractor, die de zegen heeft van het UWV, “op de actuele stand van de medische wetenschap gebaseerd”? Uit een recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep, de hoogste rechter in het sociale zekerheidsrecht, blijkt dat deze instantie daar niet zonder meer vanuit gaat. Het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV) mag er van de Centrale Raad ook niet ongemotiveerd vanuit gaan.

D.D. Palmer, bedenker van de chiropraxie

Het ging in de zaak die tot deze uitspraak leidde om een werkloze vrachtwagenchauffeur die kampte met rug- en knieklachten. Hij was daarvoor onder behandeling bij een fysiotherapeut en had tevens, zonder resultaat, een training bij OCA gevolgd. Bij het UWV ontstond in maart 2012 een geschil over de vraag voor welke uitkering op grond van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA) de man in aanmerking kwam. De man zelf meende dat dit een zogenaamde IVA-uitkering moest zijn, die bedoeld is voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. Het UWV kende echter een loongerelateerde WGA-uitkering toe. WGA staat voor Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten, en de WGA-uitkering gaat er dan ook vanuit dat op den duur verbetering van de belastbaarheid van de uitkeringsgerechtigde kan ontstaan en hij weer (gedeeltelijk) aan het werk kan.

De man diende een bezwaarschrift in tegen de beslissing hem geen IVA-uitkering toe te kennen. Zijn fysiotherapeut ondersteunde hem daarbij. De fysiotherapeutische behandelingen waren in maart 2012, toen het besluit over de uitkering viel, al grotendeels afgerond en de fysiotherapeut was van mening dat de man het maximale had gedaan en bereikt wat binnen zijn mogelijkheden lag. Daaraan voegde de kritische therapeut nog wat toe:

“Tevens vermeldt de fysiotherapeut dat het OCA weliswaar heeft geadviseerd om een chiropractor te consulteren, maar dat hij zich afvraagt of het OCA nu weer hetzelfde advies gegeven zou hebben, omdat het effect van chiropraxie ter discussie staat; daarbij wijst hij erop dat chiropraxie geen reguliere geneeskunde is en valt onder de alternatieve geneeskunde.”

In de eindrapportage van OCA was inderdaad een bezoek aan een chiropractische kliniek in Utrecht geadviseerd, maar dat advies dateerde al van 10 januari 2011. Toen het besluit over de uitkering genomen werd, was het dus al meer dan een jaar oud. Het UWV verklaarde de ingediende bezwaren echter ongegrond. Volgens de verzekeringsarts bezwaar en beroep, die de vrachtwagenchauffeur overigens niet zelf onderzocht had, was wel degelijk verbetering van de belastbaarheid te verwachten door een gerichte training ter verbetering van de spierconditie, door het bewerkstelligen van een gezond gewicht en door de door OCA geadviseerde chiropractische behandeling. De man ging in beroep bij de rechtbank, maar trok daar aan het kortste eind. De Centrale Raad van Beroep vindt echter dat de beslissing op het bezwaarschrift onvoldoende gemotiveerd is. Specifiek ten aanzien van de geadviseerde behandeling door een chiropractor stelt hij:

“Verder heeft fysiotherapeut Steketee in zijn brief van 30 oktober 2012 met betrekking tot het advies van de (door de OCA geadviseerde) behandeling door een chiropractor opgemerkt dat een dergelijke behandeling geen reguliere geneeskunde is, maar onder de noemer alternatieve geneeskunde valt. Hierover heeft de verzekeringsarts bezwaar en beroep slechts opgemerkt dat de praktijk heeft uitgewezen dat deze behandelwijze bij sommige mensen wel degelijk positieve effecten sorteert. Noch daargelaten dat deze overweging van de verzekeringsarts bezwaar en beroep te algemeen is en onvoldoende is toegespitst op de situatie en de te verwachten behandelresultaten van appellant, gaat de verzekeringsarts bezwaar en beroep met haar opmerking eraan voorbij dat volgens het Beoordelingskader onder de Toelichting bij stap 2b uitgangspunt is dat verbetering van de belastbaarheid van een verzekerde moet worden verwacht op basis van een behandeling die is gebaseerd op de actuele stand van de medische wetenschap. Een motivering dat behandeling door een chiropractor – in weerwil van het door fysiotherapeut Steketee gestelde – op de actuele stand van de medische wetenschap is gebaseerd, ontbreekt.”

In Skepter 25.2 een uitgebreid artikel over chiropraxie van de hand van Dirk Koppenaal

Het bedoelde Beoordelingskader is het Beoordelingskader duurzaamheid arbeidsbeperkingen, een interne richtlijn van het UWV. Dat heeft als uitgangspunt dat een “op de actuele stand van de medische wetenschap gebaseerde behandeling, die niet louter is gericht op stabilisatie, in beginsel de verwachting rechtvaardigt van een redelijke of goede verbetering van de belastbaarheid”. De Centrale Raad leidt hieruit – mijns inziens terecht – af dat het aan het UWV is te motiveren dat een bepaalde behandeling evidence based is, in elk geval wanneer dat – zoals in dit geval – bestreden wordt. De nu namens het UWV gegeven motivering dat sommige mensen in de praktijk baat blijken te hebben bij chiropraxie, is ook wel erg mager. Het UWV heeft van de Centrale Raad de opdracht gekregen alsnog zorg te dragen voor een deugdelijke motivering, maar het is zeer de vraag of het – in dit geval of in het algemeen – hard kan maken dat een al uitgebreid door een fysiotherapeut behandelde uitkeringsgerechtigde nog verbetering van zijn belastbaarheid mag verwachten als hij naar een chiropractor gaat. Er is immers geen overtuigend bewijs dat chiropraxie effectiever is dan bijvoorbeeld oefentherapie of een goede massage.

Het UWV heeft zich in het verleden trouwens wel eens kritischer opgesteld ten aanzien van de waarde van de chiropraxie. In een andere op dit blog besproken zaak hebben we gezien dat een “diagnose” van een chiropractor terzijde geschoven werd toen deze verschilde van die van een anesthesioloog-pijnbestrijder (een arts dus). Dat had toen de zegen van de rechter. Voor het niet naar een chiropractor sturen van een arbeidsongeschikte vrachtwagenchauffeur zal ongetwijfeld hetzelfde gelden.

The post Centrale Raad van Beroep plaatst vraagtekens bij nut chiropraxie appeared first on Kloptdatwel?.

In april vorig jaar publiceerde ZonMw een omstreden rapport waarin de onderzoeksorganisatie pleit voor meer onderzoek naar complementaire zorg. Vooral aanhangers van alternatieve zorg zagen hierin een steun in de rug voor hun ‘integratieve’ agenda. Laurens Dragstra liet in zijn uitvoerige bespreking ‘Niets nieuws onder de ZonMw‘ zien dat de hardcore alterneuten als homeopaten, acupuncturisten en chiropractors eigenlijk niets te verwachten hebben van dit rapportje. Het is niet meer dan een pleidooi voor nader onderzoek naar ‘complementaire’ zaken die nog niet zo uitgebreid onderzocht zijn en waar misschien nog wél iets in zit. Als eerste vervolg op het ZonMw rapport heeft een werkgroep nu de ‘Eerste Nederlandse Inventarisatie’ op het gebied van complementaire zorg gedaan. Conclusie: “Bijna alle ziekenhuizen bieden complementaire zorg.” Maar die conclusie is misleidend.

De inventarisatie bestond uit screening van ziekenhuiswebsites en een vragenlijst voor zorgprofessionals. Daarnaast werden drie zorginstellingen uitgekozen waar groepsgesprekken met bestuurders, managers, artsen en verpleegkundigen plaatsvonden. Het rapport is uitgevoerd door het Van Praag Instituut en het Louis Bolk Instituut, waar het op de website gevonden kan worden inclusief ronkend persbericht. Daaruit de volgende conclusie:

Ontspanningsoefeningen, creatieve therapie en mindfulness zijn populair in Nederlandse zorginstellingen. Ruim 90% van alle ziekenhuizen biedt deze en andere complementaire behandelingen aan. Vijf academische ziekenhuizen halen de Top-10 van de complementaire ziekenhuislijst.

Zo ogenschijnlijk lijkt complementaire zorg dus de normaalste gang van zaken en als het ook in de academische ziekenhuizen wordt toegepast zal het wel niet zo onwetenschappelijk zijn, toch? Maar als je het rapport goed leest, blijkt het voornamelijk een definitiekwestie te zijn. Waar denkt een gemiddeld persoon aan bij ‘complementaire zorg’? Waarschijnlijk toch in eerste instantie aan zweveritis als homeopathie, natuurgeneeswijzen, acupunctuur, reiki – kortom, therapieën zonder bewijs van effectiviteit. Om de ziekenhuizen te kunnen aansmeren dat ze ook aan complementaire zorg doen, moet je die term op veel meer laten slaan. Dan laat je er ook zaken als ontspanningsoefeningen, massage en creatieve therapie onder vallen, waarvoor best wel bewijs van effectiviteit is te vinden, of die niet eens als zorg bedoeld zijn, maar eerder als wellness.

Uit het rapport (pdf):

In ziekenhuizen worden 16 verschillende typen interventies aangeboden: acupunctuur, aromazorg, babymassage, creatieve therapie, geleide visualisatie, haptonomie, hypnotherapie,massage, mindfulness, muziektherapie, ontspanningsoefeningen, osteopathie, therapeutic touch, voetreflexmassage, warmte/koude en yoga. Opmerkelijk is dat de traditionele CZ-systemen zoals homeopathie, antroposofische zorg en natuurgeneeskunde helemaal niet gemeld worden.
Ook is het opvallend dat de ziekenhuizen zelf zelden de term complementaire zorg gebruiken. De interventies zijn meestal onder hun specifieke naam terug te vinden, zoals ‘mindfulness’, ‘yoga’ of ‘ontspanningsoefeningen’, en worden niet benoemd als complementaire zorg.

De auteurs van het rapport benoemen dus eerst een hele diverse groep van handelingen als complementaire zorg en vinden dat die term als zodanig niet door de zorginstellingen voor die handelingen wordt gebruikt. Zou je je dan niet eerst eens moeten afvragen waarom die zorginstellingen die term complementaire zorg niet gebruiken voor je er driftig met je eigen etiketje overheen gaat zitten plakken? Ik vermoed dat veel van de instellingen er juist bezwaar tegen maken dat iets als babymassage als complementaire zorg wordt neergezet. Het is geen zorg, maar waarschijnlijk voorziet het wel in een behoefte van patiënten. Net als de kapper in het ziekenhuis.
Als je kijkt naar wat er nog aan echte kwakzalverij bedreven wordt (dus onzinnige handelingen met duidelijke therapeutische pretenties) dan is dat dus echt minimaal te noemen. En de instellingen waar dat nog gebeurt, liggen daarvoor regelmatig onder vuur. Acupunctuur wordt bijvoorbeeld alleen nog in het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem beoefend en in het Vlietlandziekenhuis in Schiedam. Maar die laatste zou er eigenlijk al niet op moeten staan, want in september liet het ziekenhuis weten dat het verouderde informatie betrof. Slordigheidje van de auteurs of hebben ze vaker vertrouwd op informatie van websites van instellingen die achterhaald is?

Dat de auteurs het opmerkelijk vinden dat “de traditionele CZ-systemen zoals homeopathie, antroposofische zorg en natuurgeneeskunde helemaal niet gemeld worden” is op zich opmerkelijk. Wat hadden ze dan gedacht? Dat ziekenhuizen in Nederland nog massaal dat soort onzin zouden toepassen? Blijkbaar lopen de zorginstellingen in Nederland mijlen ver voor op de auteurs van het rapport wat het gebruik van gezond verstand en Evidence Based Medicine betreft. Is het ook niet opmerkelijk dat ZonMw dit rapport juist liet schrijven door onder andere Erik Baars en Martine Busch, aanhangers van antroposofische zorg respectievelijk Therapeutic Touch? Zaken die dus door de zorginstellingen bijna volkomen genegeerd worden (en terecht!). Wat is hun relevante expertise eigenlijk nog?  Busch leidde duizenden cursisten op in Therapeutic Touch en dan blijkt er nu maar een tweetal ziekenhuizen te zijn, waar minstens één persoon nog aan dat placebohandwapperen doet. Dat zou haar toch eens aan het denken moeten zetten, niet? En Erik Baars kennen we hier op Kloptdatwel van het rekenwerk met oogkleppen op aan databases van zorgverzekeraars waaruit zou blijken dat patiënten bij alternatieve huisartsen hun zorgverzekeraar minder kosten. De laatste auteur tenslotte, Miek Jong, is ook projectleider van het volstrekt idiote onderzoek naar toepassing van homeopathie bij het premenstrueel syndroom.

En hoezo is dit eigenlijk de ‘Eerste Nederlandse Inventarisatie’ op dit gebied? In 2011 verscheen bijvoorbeeld Complementaire en alternatieve zorg in de Nederlandse ziekenhuizen van Ruud van der Ven, dat door professor Michiel Hengeveld in Skepter 24.2 kritisch werd besproken. Probleem met het boek van Van der Ven zou zijn dat het teveel vanuit Bijbels perspectief geschreven zou zijn, maar een reactie in die trant van een medewerker van het Van Praag Instituut op Twitter werd korte tijd later weer verwijderd. En dan nog, waarom zou je het bestaan ervan min of meer ontkennen door zelf te claimen de ‘eerste’ inventarisatie te hebben gedaan?
Uit de bespreking van Hengeveld komt dat christelijke perspectief overigens niet naar voren als opvallend probleem. Sterker, eigenlijk is de kritiek van Hengeveld op de inventarisatie van Van der Ven bijna naadloos over te zetten op deze nieuwe inventarisatie. Ook hij valt over de definitiekwestie (bij Van der Ven heet het nog ‘complementaire en alternatieve zorg’): “Een allegaartje van activiteiten, waarvan een deel alleen bedoeld is om het verblijf van patiënten te veraangenamen, terwijl een ander deel therapeutische pretenties heeft.” Weer ‘niets nieuws onder de ZonMw’ kunnen we dus vaststellen.

Op basis van deze inventarisatie kun je dus concluderen dat de Nederlandse zorginstellingen over het algemeen uitstekend in staat zijn gebleken om weg te blijven van onzin als homeopathie, antroposofische geneeswijze, acupunctuur en Therapeutic Touch. De vraag is of ze voor een kritische analyse van wat er verder door de auteurs van dit rapport onder complementaire zorg wordt gerekend, de hulp nodig hebben van personen als Martine Busch, Erik Baars en Miek Jong, die zelf die stap nog niet hebben gezet.

The post Inventarisatie complementaire zorg in Nederlandse zorginstellingen appeared first on Kloptdatwel?.

Voedingssupplementen op basis van groene koffie worden verkocht als afslankmiddel. In de Verenigde Staten explodeerde de verkoop van een groenekoffiesupplement nadat een zogenaamde expert, Lindsey Duncan, in The Dr. Oz Show de kans kreeg om de loftrompet te steken over het middel. Dr. Mehmet Oz deed er zelf nog een flink schep aan promotie bovenop. Er is echter geen bewijs dat de ongebrande koffiebonen een serieuze bijdrage kunnen leveren aan gewichtsverlies. Afgelopen week werden miljoenenboetes uitgedeeld aan de fopexpert en zijn betrokken bedrijven.

Dr. Oz promootte in zijn show groene koffie als afslankproduct. De zogenaamde expert in zijn programma verdiende daardoor milljoenen met die onzin.

Slechts een magere studie diende als bewijs voor de claims die Oz en zijn expert naar voren brachten in de show. En die studie bleek ook nog eens frauduleus. Vorige week werd voorlopig het laatste hoofdstuk gesloten in deze affaire met de ‘boete’ van negen miljoen dollar die opgelegd werd door de Federal Trade Commission (FTC). De vrijgegeven documentatie geeft een inkijkje hoe het dubieuze samenspel tussen dr. Oz en de supplementverkopers in elkaar steekt.

De Canadese apotheker Scott Gavura heeft uitgebreid geschreven over Green Coffee Bean Extract (GCBE) en de promotie ervan door dr. Oz. Zijn stukken verschenen op Science-Based Medicine en op zijn eigen website Science-Based Pharmacy. Zijn meest recente artikel How a diet scam was born: The rise and fall of green coffee bean is een uitstekend startpunt om terug te zoeken hoe deze affaire zich ontwikkeld heeft in de afgelopen paar jaar.

Het begon in april 2012 met een uitzending van The Dr. Oz Show, waarin Oz de groene koffiebonen introduceert als een ‘magic weightloss cure’ die als supplement in de vorm van een pilletje zeer effectief zou zijn in het verbranden van vet. Proefpersonen uit een wetenschappelijk studie waren in 12 weken gemiddeld bijna 8 kg kwijtgeraakt zonder er ook maar iets extra’s voor te doen! ‘Breaking news’, natuurlijk. Maar de expert die het allemaal kwam uitleggen, ene dr. Lindsey Duncan, zit zelf in de supplementenbusiness en doet maar een beetje alsof hij verstand heeft van gezondheidszaken. Zijn opleiding is niet eens erkend in de staat waar hij zijn bedrijven runt (Texas) en het voeren van de titel ‘dr.’ is daar daarom zelfs illegaal. Een handige zakenman is ie wel, hij heeft althans in korte tijd een flink klapper weten te maken.

Hoe zet je in korte tijd vijftig miljoen dollar om met een onzinproduct? Een handleiding in acht stappen:

1. Vind een supplement om te verkopen.
2. Zorg dat je Duncan op tv krijgt onder het mom dat hij een expert is op gezondheidsgebied.
3. Laat Duncan producten aanbevelen waarin hij zelf een direct financieel belang heeft.
4. Vertel niets over deze belangenverstrengeling.
5. Laat Duncan vertellen hoe je het product op Internet kunt vinden door het suggereren van zoektermen die zullen leiden naar websites van zijn eigen bedrijven (bv. “pure”).
6. Gebruik van te voren goed ingestelde engine optimization (SEO) om zoekopdrachten bij je eigen websites te laten uitkomen.
7. Koop vast Google AdWords in om nog meer verkeer richting je sites te genereren.
8. Maak winst.

Lindsey Duncan als ‘expert’ in The Dr. Oz Show (april 2012)

Hoe The Dr. Oz Show in de praktijk werkt als een gewillig platform voor fopexperts die de gelegenheid krijgen om hun onzinproducten te promoten, is nu allemaal terug te lezen in de stukken van de FTC (pdf). In het geval van GCBE was het wel heel doortrapt. Duncan zat nog niet eens in dat spul, maar toen hij benaderd werd door de redactie van The Dr. Oz Show of hij misschien als expert iets over de mogelijkheden van GCBE in het programma kon komen vertellen, zei hij vrijwel direct ja. Intussen deed hij een grote bestelling van het ruwe product en begon nog voor hij in het programma op zou treden met een marketingcampagne om het product te verkopen. Duncan kreeg zelfs de gelegenheid om het script van de show zo aan te passen dat hij de kijkers op het hart kon drukken dat ze vooral op “pure green coffee beans” moesten zoeken, wat ze feilloos naar zijn websites zou leiden.
Maar het gaat nog verder: Duncan betaalde ‘gewone consumenten’ voor positieve beoordelingen op Amazon.com, video testimonials op zijn websites bleken van zijn medewerkers te zijn en ook andere ‘onafhankelijke’ experts, die op radio en tv zijn producten aanprezen, bleken ingehuurd. Lees ook Read this before you ever believe another guest on the Dr. Oz Show op vox.com hoe Duncan de gouden kans aangeboden door Oz aangreep om er een slaatje uit te slaan.

De groene koffie zou overigens moeten werken door het hoge gehalte aan chlorogeenzuur. Het supplement gebruikt in de studie zou daar voor maar liefst 45,9 procent uit bestaan. Oz doet in zijn show voorkomen dat het stofje alleen in de groene (ongebrande) koffiebonen zou voorkomen, dat is al niet waar. De aangehaalde studie was zo dunnetjes, dat een redactie die de verantwoordelijkheid had gevoeld om het publiek fatsoenlijke informatie te bieden, dat eigenlijk wel had moeten zien. Dat Oz op basis van zulk flinterdun bewijsmateriaal termen als ‘magical cure’ in de mond durfde te nemen, is op geen enkele manier te verantwoorden. Het is dus wat te simpel om te stellen dat Oz in dit verhaal ook maar slachtoffer was van de gehaaide Duncan.

Maar het bleek nog wat erger gesteld met dat onderzoek. In oktober 2014 werd het artikel ingetrokken nadat de FTC had geoordeeld dat de dataverzameling frauduleus was geweest:

The FTC charges that the study’s lead investigator repeatedly altered the weights and other key measurements of the subjects, changed the length of the trial, and misstated which subjects were taking the placebo or GCA during the trial. When the lead investigator was unable to get the study published, the FTC says that AFS hired researchers Joe Vinson and Bryan Burnham at the University of Scranton to rewrite it. Despite receiving conflicting data, Vinson, Burnham, and AFS never verified the authenticity of the information used in the study, according to the complaint.

Wie in meer detail wil weten wat er mis was met de studie, moet een ander stuk van Gavura dat er diep op ingaat maar lezen. De FTC schikte deze zaak met de opdrachtgever (AFS) voor  3,5 miljoen dollar en kwam overeen dat die nooit meer claims over afslanken met hulp van hun product zal maken als er niet minstens twee goed opgezette klinische studies voor aangevoerd kunnen worden.

Groene koffiebonen supplement

Het mooie voor Duncan was dat Oz in zijn show regelmatig terugkwam op GCBE. Iedere keer natuurlijk weer kassa vanwege de hernieuwde aandacht. Oz ging zelfs zover om een soort klinische trial te doen onder ongeveer 100 vrouwen. De uitkomst was nou niet bepaald schokkend en de opzet uitermate beroerd. Meer opmerkelijk was dat Oz blijkbaar dacht geen toestemming van een ethische commissie voor zijn onderzoek nodig te hebben.

Overigens is de ‘boete’ van de FTC voor Duncan en zijn bedrijven (die hij in 2014 zou hebben verlaten) ook een schikking. De 9 miljoen dollar moeten terugbetaald worden aan ontevreden klanten. De betrokken bedrijven, Pure Health LLC en Genesis Today Inc kunnen door de ‘no-fault settlement’ lekker blijven volhouden eigenlijk niets verkeerds gedaan te hebben.

In juni vorig jaar werd Oz uitgenodigd om te komen getuigen bij een senaatscommissie waarin gesproken zou worden over hoe consumenten beter beschermd zouden kunnen worden tegen oplichterspraktijken met afslankproducten. Het werd waarschijnlijk een iets ander gesprek dan hij van tevoren verwacht had. Senator Claire McCaskil legt hem het vuur aan de schenen en de gezichtsuitdrukkingen van Oz spreken boekdelen voor hoe hij zich gevoeld moet hebben:

In Nederland kwam groene koffie ook onder de aandacht, maar dan vooral doordat er in sommige supplementen ook wel stoffen bleken voor te komen die schadelijk kunnen zijn. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit had er een stof in aangetroffen (sibutramine), die niet meer verhandeld mocht worden. Ook TROS Radar besteedde er aandacht aan. De Reclame Code Commissie gaf Catherine de Jong, voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, later ook gelijk met haar klacht over de teksten die de verkoper gebruikte op zijn website.

The post Het ‘Dr. Oz-effect’ en de fraude met groene koffie appeared first on Kloptdatwel?.

In 2014 werd in de Jaarbeurs in Utrecht de nationale gezondheidsbeurs gehouden. Pepijn van Erp schreef al de Survival guide voor de 2014-editie van de beurs. Op 5-8 februari, over een paar dagen, is de volgende editie gepland. De werkgroep Utrecht van Skepsis bezocht de beurs in 2014 en stelde vast dat een groot deel van de exposanten ‘alternatief’ is. De werkgroep dacht terecht te zijn gekomen op een ‘para-beurs’. We waren benieuwd hoe de exposanten daarover zelf denken en we stuurden hen een enquête. Uit de 29 reacties blijkt dat de standhouders het karakter van de beurs goed beseffen. Ze ergeren zich daar niet aan. ‘Tell-sell achtige praktijken’ en paranormale exposanten (‘handlezers’) roepen af en toe wel wrevel op.

Een illustratie van de website van de Gezondheidsbeurs (onderdeel body&mind).

Leden van de werkgroep Utrecht hebben de Nationale Gezondheidsbeurs 2014 bezocht en kwamen er achter dat een groot gedeelte van de exposanten zich in de alternatieve hoek bevindt. Om een beeld te krijgen hoe de exposanten daar zelf over dachten en of de (reguliere) exposanten zich gestoord hebben aan de kwakzalverij op de beurs, heeft de werkgroep een enquête verstuurd aan alle exposanten van wie we het mailadres konden vinden via hun website (meer dan 150). Het is duidelijk uit de enquête dat de antwoordgevers zich goed bewust zijn van het alternatieve karakter van de beurs. Ze denken verder dat de meeste bezoekers geïnteresseerd zijn in alternatieve geneeswijzen. Vooral harde marketing-praktijken en paranormale standhouders roepen af en toe ergernis op bij de deelnemers aan de enquête. De exposanten die aan de enquête meewerkten zijn zelf overigens voor een groot deel ‘alternatief/complementair’ en zijn positief of tenminste neutraal over alternatieve behandelingen. Interessant is dat ze dit niet alleen over zichzelf zeggen, maar dat hun zelfbeeld (naar eigen zeggen) samenvalt met hoe anderen tegen hen aankijken. Overigens waren de 29 reacties die we terugkregen natuurlijk te weinig voor een statistische analyse. De antwoorden geven niet meer dan een indruk en je kunt er geen conclusies aan verbinden over de exposanten in het algemeen. De antwoorden op onze vragen waren (afgerond op 5%) als volgt:

• Slechts 10% van de enquête-deelnemers denkt dat de bezoekers van de Gezondheidsbeurs vooral kwamen voor reguliere geneeswijzen. 90% was van mening dat de bezoekers ofwel vooral voor ‘alternatieve/complementaire’ geneeswijzen kwamen (30%), of voor zowel reguliere als alternatieve behandelmethoden (60%).
• Slechts 20% van de antwoordgevers was van mening dat er meer ‘reguliere’ dan ‘alternatieve/complementaire’ geneeswijzen op de beurs aanwezig waren. 30% vond dat de alternatieve/complementaire geneeswijzen in de meerderheid waren. 1 antwoordgever vond het onderscheid tussen beide categorieën ‘denkbeeldig en voortkomend uit eigenbelang’.
• 30% van de antwoordgevers heeft zich gestoord aan organisaties die op de Gezondheidsbeurs 2014 stonden. En dan ging het met name om de harde marketingpraktijken’ (‘tell sell achtige praktijken’) en om hard-core paranormale standhouders (‘handlezers en vergelijkbare’).

En wie waren onze antwoordgevers?

• 40% van de antwoordgevers ziet zichzelf als ‘alternatieve/complementair’, 30% als regulier en de rest zag zichzelf niet in één van de categorieën (sommige zagen zichzelf in beide, enkele patiëntenorganisaties gaven aan dat ze geen voorkeur hebben voor alternatief of regulier en enkele leveranciers van hulpmiddelen vonden dat ze in geen van beide categorieën thuishoren). We vroegen ook hoe anderen de antwoordgever zouden zien. De antwoorden op deze vraag waren vrijwel hetzelfde als op de vraag hoe de antwoordgever zichzelf ziet.
• 50% van de antwoordgevers zei positief te staan t.o.v. ‘alternatieve/complementaire’ geneeswijzen en 40% ‘staat er neutraal tegenover’. Slechts 10% is negatief over ‘alternatieve/complementaire’ geneeswijzen.
• 45% weet zeker: we zijn er in 2015 weer bij op de Gezondheidsbeurs. Een kwart denkt nog na en 30% komt in 2015 niet terug.

De volgende Gezondheidsbeurs is binnenkort weer: op 5-8 februari (komend weekend) is het weer zover. Wij zijn benieuwd wat er dan weer allemaal te zien is aan vermakelijke en minder vermakelijke onzin…

The post Enquête: alternatieven drukken stempel op Nationale Gezondheidsbeurs appeared first on Kloptdatwel?.

Aangekondigd voor 2 mei: ‘Spirit of Health‘, een ‘internationaal congres voor alternatieve geneeswijzen’. Dit congres draait hoofdzakelijk om een uiterst gevaarlijke vorm van kwakzalverij: Master Mineral Solution (MMS ). MMS is een gevaarlijk goedje dat door de ‘kerk’ van Jim Humble wordt aangeprezen als wondermiddel tegen zo’n beetje elke denkbare aandoening: kanker, hiv/aids, malaria, en ja, ook ebola! Autoriteiten in veel landen waarschuwen ernstig tegen het gebruik van dit middel. Vorig jaar wist de bende van Humble onder veel protest een congres in Duitsland te houden. Dit jaar proberen ze het blijkbaar ook in Nederland. Reden voor alarm!

Een congres over gevaarlijke producten die niet als geneesmiddel mogen worden verkocht. Kan dat zomaar in Nederland?

MMS staat nu voor Master Mineral Solution, maar ook de oudere benamingen Miracle Mineral Solution en Miracle Mineral Supplement kom je nog wel tegen. “Miracle Mineral Supplement (MMS) is een oplossing van natriumchloriet in water, die wordt ‘geactiveerd’ met citroenzuur; er ontstaat dan het bijtende chloordioxide. Vóór die ‘activering’ is het gewoon bleekmiddel. De bedenker, Jim Humble, claimt dat het talloze ziekten kan genezen: kanker, HIV, hepatitis en autisme om er maar een paar te noemen. Er is geen enkele reden om te denken dat dat mogelijk zou zijn met een middel als MMS. Er is ook geen enkel klinische test die een positief resultaat laat zien.” Dat zijn de inleidende zinnen van een stuk dat ik vorig jaar schreef over een documentaire op de Duitse televisie over MMS. Die documentaire was gemaakt naar aanleiding van het ‘Spirit of Health’-congres in Hannover vorig jaar.

Jim Humble, bedenker van MMS

Nu dreigen Humble c.s. dus ook in Nederland neer te strijken. Als er niets tegen gedaan wordt, tenminste. In Duitsland wordt ook geprobeerd een nieuwe editie van het congres tegen te houden. Dat staat gepland voor eind april in Kassel, net voor het congres in Nederland. De marketingafdeling van het “Kongress Palais Kassel” antwoordde aan Spiegel Online dat ze niet op inhoudelijke gronden een organisatie kunnen weigeren, maar de stad Kassel zit er wel duidelijk mee in de maag. De Duitse skeptici van GWUP en de Konsumentenbund plannen een tegenactie voor het geval het congres toch gewoon doorgaat.

Ook de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit waarschuwt expliciet tegen het aanwenden van MMS als geneesmiddel:

De nVWA waarschuwt consumenten het product Miracle Mineral Solution (MMS) niet te gebruiken. Dit product wordt verkocht als voedingssupplement via verschillende websites op het internet. Bij de nVWA zijn geen vergiftigingsgevallen in Nederland bekend, in Canada en de VS wel. […] Het is verboden om helende eigenschappen aan een levensmiddel toe te schrijven. MMS mag niet verkocht worden als geneesmiddel.

Laten we eens kijken wie er als sprekers op het programma staan van dit congres:

• Leo Koehof – de belangrijkste kracht achter de organisatie van deze congressen. Op Kloptdatwel bekend van zijn hoogst onethische veldexperiment met MMS tegen malaria in Oeganda.
• Anneke Bleeker – deze ‘verontruste moeder‘ is een bekende antivaccinatieactiviste.
• Tullio Simoncini – een in Italië veroordeelde en levenslang geschorste arts, bekend van zijn kostbare, maar zinloze en gevaarlijke therapie tegen kanker. Hij beweert dat kanker door de schimmel Candida albicans wordt veroorzaakt en dat natriumbicarbonaat de oplossing zou zijn.
• Antje Bultmann – een Duitse journaliste die verstand zou hebben van klokkenluiders, maar ook nogal onkritisch over pseudowetenschappelijke onderwerpen blijkt te schrijven.
• ‘Dr.’ Andreas Kalcker – ook een belangrijke pief in de ‘kerk’ van Humble. Z’n doctorstitel is gekocht en hij werd in Spanje vervolgd voor het promoten van MMS voor gezondheidsdoeleinden waarvoor geen enkel bewijs is. Kalcker zal op het congres doodleuk komen vertellen dat autisme te genezen is met klysma’s met MMS; je reinste kindermishandeling. Zelfs ‘Orac’, die al heel wat bizars gezien dacht te hebben op kwakzalverijgebied was verbijsterd toen hij in deze materie dook: “There’s only one word for this: appalling. Actually, there’s another word for it, too: Quackery. Pure quackery.”
• Adrian Jones – schrijver van een boek over Zwarte Zalf. Dit bijtende goedje zou helpen tegen huid- en borstkanker, maar is niet voor niets verboden.
• En tenslotte Jim Humble zelf. Dit voormalig actieve lid van Scientology is op een gegeven moment zijn eigen ‘religieuze’ beweging gestart: de Genesis II Church. Die kerk heeft niets met religie te maken, maar des te meer met kwakzalverij en belastingontduiking. Naast MMS heeft Humble wel meer nonsens in de aanbieding, zoals een YouTube video kort samenvat.

De Duitse documentairemakers wisten met een verborgen camera vast te leggen dat veel van de MMS kwakzalvers in workshops en individuele gesprekken erg ver gaan. Ronduit gevaarlijke adviezen geven ze, zoals het afraden van een door medisch specialisten dringend noodzakelijk geachte operatie bij darmkanker.

Mij lijkt er meer dan genoeg reden om te proberen dit congres ook in Nederland te voorkomen. Gisteren heb ik in ieder geval alvast het conferentieoord waar het congres gepland staat gemaild met het dringende verzoek om te overwegen deze MMS-kwakzalvers buiten de deur te houden.

Meer informatie over de situatie rond het ‘Spirit of Health’-congres dat dit jaar in Kassel gepland staat is te lezen via GWUP en PSIRAM:

• http://blog.gwup.net/2015/01/21/breites-aktionsbundnis-gegen-den-spirit-of-health-kongress/
• https://www.psiram.com/ge/index.php/Spirit_of_Health_Kongress

Update 21:25: inmiddels antwoord van het conferentieoord: “wij zien geen reden om deze bijeenkomst te annuleren daar alles wettelijk in orde is. Wij geven geen waardeoordeel over de inhoud van de congressen die bij ons plaatsvinden. Binnen de gastvrijheidsindustrie hanteren wij het beleid dat iedereen is welkom is op onze locatie zolang aan de wettelijk gestelde eisen voldaan wordt, de veiligheid niet in het gedrang komt, etc.” Zo’n antwoord had ik eigenlijk ook wel verwacht.

The post ‘Spirit of Health’ – congres van gevaarlijke MMS-kwakzalvers nu ook in Nederland appeared first on Kloptdatwel?.

Nederlandse ziekenhuizen bieden geen antroposofische zorg aan, zo stelden onderzoekers van het Van Praag Instituut en het Louis Bolk Instituut recentelijk vast. De deels antroposofisch georiënteerde onderzoekers vonden dat nogal opmerkelijk. Wie echter de bijzonder zweverige antroposofische geneesmiddelenleer bestudeert, komt waarschijnlijk al snel tot de conclusie dat de antroposofie weinig te zoeken heeft in Nederlandse ziekenhuizen. In Nederland is bovendien maar een dozijn antroposofische geneesmiddelen geregistreerd bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en van geen enkele daarvan is de werking ooit aangetoond.

Rudolf Steiner (1861-1925), grondlegger van de antroposofie

Bram de Boer schreef in 2003 voor Skepter 16.3 een artikel over de antroposofische geneesmiddelenleer. De Boer vatte die samen als “een samenraapsel van alchemie, humorenleer en astrologie waarbij de homeopathie nog rationeel afsteekt”. Dat het echt zo erg is, blijkt wel uit de voorbeelden in het artikel. Zo hield een antroposofische arts vol dat oogdruppels op basis van kwikchloride een werking hebben via de planeet Mercurius, die zowel de ogen als het metaal kwik zou beheersen (de snelle god Mercurius, de Romeinse equivalent van Hermes, werd met kwik geassocieerd – het Engelse woord voor kwik is overigens mercury). Pyriet (ijzerdisulfide) zou volgens Rudolf Steiner werken, omdat het ijzer de bloedcirculatie stimuleert en zwavel bemiddelt tussen bloedcirculatie en ademhaling. Kortom: een geschikt middel tegen luchtwegaandoeningen als tracheïtis en bronchitis. Althans, volgens antroposofen, want wetenschappelijk bewijs voor werkzaamheid is afwezig. Wat niet helpt, is dat antroposofische middelen, net als hun homeopathische verwanten, doorgaans worden gepotentieerd. Ze worden dus stapsgewijs verdund en ritmisch geschud. De krachten uit het heelal zorgen vervolgens voor de werking. Wederom: volgens antroposofen.

Pyrit/Zinnober van Weleda

Geregistreerde antroposofica en etikettenruil

Aansluitend bij de gedachten over kwik en pyriet: bij het CBG is een middel van de antroposofische firma Weleda geregistreerd met de naam Weleda Pyrit/Zinnober. De werkzame stoffen zouden Cinnabarit D20 en Pyrit D2 zijn, oftewel kwiksulfide verdund met een factor 100.000.000.000.000.000.000 en pyriet verdund met (slechts) een factor 100. Er is ook nog een middel Cinnabarit (Zinnober) van dezelfde firma geregistreerd, waarbij je kennelijk kunt kiezen tussen de varianten D6 en D20. Of we deze middelen vanwege het feit dat er vele verdunningen geleden een klein beetje kwiksulfide in heeft gezeten moeten gebruiken bij oogklachten, al dan niet gepaard gaand met luchtwegaandoeningen, is uit de bijsluiters niet op te maken.

Dat is ook niet zo vreemd, want beide middelen zijn geregistreerd als homeopathische geneesmiddelen. Dat geldt voor alle antroposofische middelen van de firma’s Weleda en Wala die ik in de geneesmiddeleninformatiebank van het CBG heb aangetroffen. In totaal gaat het om zes middelen voor elk van de beide bedrijven. De keuze voor registratie als homeopathica ligt voor de hand: voor gewone geneesmiddelen (ter herkennen aan een RVG-nummer) geldt de wettelijke eis dat de fabrikant moet bewijzen dat het middel de gestelde therapeutische werking heeft. Voor homeopathische middelen (ter herkennen aan een RVH-nummer) zou die eis betekenen dat er geen enkel middel meer op de markt gebracht kan worden. Zij krijgen van de Geneesmiddelenwet dan ook – helaas – een andere behandeling. Kort gezegd komt die erop neer dat de fabrikant geen bewijs van werkzaamheid hoeft te leveren, maar dan ook geen indicatie op de verpakking mag zetten en in de bijsluiter mag opnemen. Het resultaat is bekend: voor een paar duizend homeopathische geneesmiddelen is een handelsvergunning afgegeven (de teller stond op 1 juli 2010 op 3.798) en voor geen enkele daarvan is ooit de werkzaamheid aangetoond. Er worden derhalve geen homeopathische middelen met indicatie meer verkocht.

De “geneesmiddelen” waarvoor aan Weleda een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015).

Ook de 12 antroposofische middelen worden dus, zijnde onderworpen aan het regiem voor homeopathica van de Geneesmiddelenwet, verkocht als “homeopathisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicaties”. Soms kom je nog andere formuleringen tegen. De Arnica doekjes van Wala (verbandgaas) worden bijvoorbeeld verkocht als “homeopathisch geneesmiddel voor uitwendig gebruik zonder specifieke therapeutische indicaties, toegepast in overeenstemming met de principes van de antroposofische geneeswijze”. Rosmarinus, oleum aethereum 10% van dezelfde firma is een badadditief en tevens “een antroposofisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicaties, toegepast in overeenstemming met de principes van de antroposofische geneeswijze”. Zulke spreuken kunnen inderdaad tot verwarring bij consumenten leiden, maar de conclusie zou dan toch moeten zijn dat de homeopathische en antroposofische middeltjes niet meer als geneesmiddel op de markt verkocht mogen worden nu ieder bewijs van werkzaamheid ontbreekt.

De “geneesmiddelen” waarvoor aan Wala een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015)

Voor een deel gebeurt het overigens al dat voorheen antroposofische geneesmiddelen nu met een ander etiketje als gezondheidsproduct verkocht worden. Gezondheidsproducten vallen onder de Warenwet en die is soepeler ten aanzien van claims. De lijst met homeopathische (inclusief antroposofische) geneesmiddelen van het CBG uit 2010 somde nog 22 geneesmiddelen van Weleda op. Inmiddels zijn het er als gezegd nog maar 6. De daling is in elk geval deels te verklaren doordat een product als Weleda Calendula spray Ø aanvankelijk als homeopathisch geneesmiddel (RVH 95760) werd verkocht, en nu als natuurlijk gezondheidsproduct dat de huid zou zuiveren en het herstellend vermogen zou ondersteunen. Hetzelfde geldt voor Weleda Arnica zalf (voorheen RVH 84680). Een ander etiketje wil natuurlijk niet zeggen dat het product nu ook echt werkt.

De Nederlandse antroposofisch arts Ita Wegman (1876-1943)

Big Rudi

Het is reeds gememoreerd: de antroposofische fabrikanten Weleda en Wala hebben in Nederland elk slechts 6 geneesmiddelen geregistreerd bij het CBG. Ter vergelijking: VSM heeft handelsvergunningen voor 1479 producten, Heel Belgium voor 971 en Boiron voor 993. Het aantal geregistreerde geneesmiddelen, c.q. het aantal afgegeven handelsvergunningen zegt echter niet alles. Weleda en Wala zijn zeker geen kleine, armlastige marktpartijtjes. Weleda (“since 1921″) gaat terug tot Rudolf Steiner zelf, die samen met de Nederlandse arts Ita Wegman aan de wieg van het bedrijf stond. Thans is het actief in ruim 50 landen en werken er wereldwijd 1.900 mensen. De netto-omzet van Weleda bedroeg in 2013 ruim 336 miljoen euro [PDF]. Geneesmiddelen zijn goed voor iets minder dan 30% van die omzet. Lichaamsverzorgingsproducten (Naturkosmetik) nemen ruim 70% van de omzet voor hun rekening. Wala Heilmittel is dan beduidend kleiner. Wala is het bedrijf van de andere antroposofische Rudolf: Rudolf Hauschka (vermoedelijk vooral bekend vanwege de verzorgingsproducten van Dr Hauschka). De naam van dit in 1935 opgerichte bedrijf staat voor “Wärme – Asche, Licht – Asche”. Afgaande op de informatie in Wikipedia werken er meer dan 800 mensen en bedroeg de jaaromzet in 2012 112 miljoen euro.

De genoemde bedragen die Big Rudi verdient, zijn natuurlijk niet te vergelijken met de cijfers die rondgaan in de wereld van Big Pharma (die uiteraard ook een veel grotere doelgroep bedient, veel meer mensen in dienst heeft en – niet onbelangrijk – nog wel eens geneesmiddelen produceert die werken). Niettemin is Big Rudi duidelijk kapitaalkrachtig genoeg om van haar te eisen dat zij investeert in wetenschappelijk onderzoek alvorens haar wordt toegestaan geneesmiddelen op de markt te brengen. Zulk onderzoek wordt ook verricht, en Weleda heeft daarbij een goede relatie aangeknoopt met het Louis Bolk Instituut, het instituut dat mede verantwoordelijk was voor het in de introductie genoemde rapportje over complementaire zorg. Over die relatie wordt ook helemaal niet geheimzinnig gedaan: Weleda wordt op de site van het instituut in alle openheid genoemd als goede klant. Directeur Hans Nijnens van Weleda Nederland merkt daar onder meer op:

“Onderzoeksresultaten tonen aan dat antroposofische geneesmiddelen in gecontroleerde klinische studies positieve effecten bewerkstellingen. Neem bijvoorbeeld het antroposofisch geneesmiddel Citrus/Cydonia comp. dat bij hooikoorts wordt voorgeschreven: dit geneesmiddel vermindert de symptomen van hooikoorts aanzienlijk en kan bovendien de verstoorde immunologische balans van hooikoortspatienten herstellen.

(…)

“Weleda brengt antroposofische geneesmiddelen op de markt. Om die geregistreerd te krijgen, moeten we bewijzen dat de medicijnen werkzaam zijn. Daarvoor is kwalitatief goed effectonderzoek nodig.”

Het bewijzen van die werkzaamheid is tot nu toe – hoe verrassend – nog niet zo goed gelukt. De 6 geregistreerde Weleda-middelen (zie hierboven) zijn immers allemaal ingeschreven als homeopathisch en moeten zonder therapeutische indicatie worden verkocht wegens gebrek aan bewijs. Het genoemde onderzoek naar Citrus/Cydonia zal wel (mede) slaan op de dissertatie van Erik Baars, lector antroposofische gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden, Senior Onderzoeker Gezondheidszorg van het Louis Bolk Instituut én medeauteur van het genoemde rapportje over complementaire zorg in ziekenhuizen, waarin op p. 39 nog even de expertise van het eigen lectoraat in Leiden wordt geroemd. Cees Renckens was niet erg enthousiast over het proefschrift van Baars en citeerde daarbij een recensie uit het Nederlands Tijdschrift tegen de Kwakzalverij. De recensent sprak van “een documentaire afgewisseld door reclame”. Die reclame is kennelijk niet overtuigend genoeg om het mengsel van citroenzuur en kweepeer geregistreerd te krijgen als écht geneesmiddel. Het is trouwens ook niet geregistreerd als homeopathisch middel; in de databank van het CBG is het nergens te vinden. Wel is er onder de merknaam Gencydo een neusspray met citroenzuur en kweepeer tegen pollen in de lucht verkrijgbaar, zijnde een gezondheidsproduct.

De dissertatie bestaat onder meer uit een reeks artikelen en empirische studies die ook elders zijn gepubliceerd (bijvoorbeeld in het Journal of Alternative and Complementary Medicine). Zie bijvoorbeeld de hoofdstukken 4, 8 en 9, die alle mede mogelijk zijn gemaakt door financiële steun van, c.q. sponsoring door Weleda. Zulke steun is toegestaan en waarschijnlijk ook onvermijdelijk, maar tegelijkertijd laten deze voorbeelden zien dat ook binnen het alternatieve wereldje financiële belangenverstrengelingen een risico kunnen vormen (naast ideologische trouwens). Dat is echt niet louter voorbehouden aan Big Pharma. Dat bedrijven als Weleda en Wala qua handelwijze niet zo veel verschillen van de grotere farmaceuten moge ook blijken uit het feit dat ze financieel betrokken waren bij de smerige praktijken van Claus Fritzsche. Een Duitse krant ontdekte dat deze bedrijven, samen met onder meer homeopathiegigant Heel, enkele duizenden euro’s per jaar aan de journalist en CAM-promotor Fritzsche betaalden voor het runnen van websites waarop CAM-onderzoeker en criticus Edzard Ernst zwart werd gemaakt. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat ook Big Rudi zich niet altijd even netjes gedraagt. In zekere zin is hij het stoute kleine broertje van Big Pharma, dat net zo goed strak in de gaten gehouden moet worden.

The post Antroposofica appeared first on Kloptdatwel?.

De zwangerschap is een periode die van wezenlijk belang is voor de toekomst van het ongeboren kindje. Geen wonder dat bijna iedere aanstaande moeder heel bewust bezig is met gezondheid rondom de zwangerschap en zich vaak bezorgder toont om mogelijke omgevingsfactoren dan vóór de zwangerschap. Straling bijvoorbeeld, kan dat misschien toch kwaad ondanks alle geruststellende woorden van de overheid en andere instanties? Het bedrijf Belly Armor maakt van die bezorgdheid op misselijke wijze misbruik om hun onzinproducten aan de vrouw te brengen. Onlangs ook in het programma LifestyleXperience van RTL4.

Krijg nou wat. Wat zei die meneer De Koeyer nu precies zo vanaf 1:12?

 Heel wat recente studies tonen aan dat er wel gezondheidsrisico’s zijn. Maar ook tijdens de zwangerschap een .. eh ..kan een verhoogd voorkomen van miskraam en autisme .. eh .. voorkomen.

Is ie nu helemaal betoeterd? Miskramen en autisme? Het staat ook gewoon doodleuk op hun website:

Autisme

Studies tonen mogelijke verbanden aan tussen het voorkomen van autisme en de blootstelling aan elektromagnetische straling – met een exponentiële groei over de afgelopen twee decennia. Waar autisme vroeger zelden voorkwam, bij minder dan 1-10 kinderen per 10.000, is het aantal gevallen van autisme nu gestegen naar meer dan 116 kinderen op de 10.000. Een deel van deze toename is te verklaren aan een groter bewustzijn en aan betere diagnose van autisme. Maar een aantal studies stellen toch minstens een 10-voudige toename van autisme vast.

Ja, als je goed leest staat er wel ‘mogelijke verbanden’ en staat er in het grafiekje ‘correlatie’, dus je zou kunnen zeggen dat ze zich daarmee enigszins indekken tegen het verwijt dat ze volstrekt onbewezen claims neerleggen. Je kunt natuurlijk net zo goed stellen dat autisme komt door het eten van biologisch voedsel. Maar de sterke suggestie die van de bewuste pagina uitgaat, is toch dat het zomaar zou kunnen zijn dat die enorme toename van autisme komt door straling (van mobiele telefoons). Het ‘stellen toch’ in de laatste zin is een geniepige formulering die daar bij helpt.

Het volgend stukje is ook uiterst misleidend:

Bepaalde studies, zoals ondermeer de studie van R.C. Kane gepubliceerd in Medical Hypotheses, 62 (2004), tonen aan dat kinderen mogelijks autisme ontwikkelen wanneer ze als embryo of foetus in de baarmoeder veelvuldig worden blootgesteld aan hogere niveaus van elektromagnetische straling. Correlaties zijn aangetoond, echter zijn de causale verbanden en biologische mechanismen tussen autisme en elektromagnetische straling nog niet bewezen.

Ja, ‘nog niet bewezen’, maar dat gaat dus zeker wel gebeuren in de toekomst? Wie die studie van Kane opzoekt kan zo zien dat die inhoudelijk niets meer voorstelt dan het grafiekje hierboven, een superdun flauwekulartikel. Maar dat kon in die tijd blijkbaar nog gepubliceerd worden, want dit blad, Medical Hypotheses (Elsevier), ging pas in 2010 over tot enige vorm van peer review, nadat er ook stukken in verschenen waren van hiv/aids-ontkenners.

De website van Belly Armor staat vol met verwijzingen naar studies die mogelijke verbanden laten zien tussen problemen met de zwangerschap en straling, maar wie die studies opzoekt, vindt keer op keer dat het om niet meer dan correlaties gaat. Vaak gevonden bij vergelijking van kleine groepen, vaak niet eens bij mensen (in muizen bijvoorbeeld) of niet met straling die vergelijkbaar is met die van mobiele telefonie. Het lijkt er sterk op dat Belly Armor een paar ‘lekkere’ titels heeft uitgekozen uit de referentielijst van het hoogst omstreden BioInitiative Report.

Belly Armor levert ook bescherming voor ‘s mans edele delen.

In een andere clipje van Belly Armor, laat presentator Jeroen Post zich vertellen dat mannen ook maar beter een anti-stralingsboxershort kunnen dragen om hun zaadcellen te beschermen. Het dunne zilvertextiel zou eenzelfde bescherming bieden als een 6 millimeter dikke plaat aluminium. Knap hoor. En ook heel nodig, want “talrijke studies hebben aangetoond dat er een verband bestaat tussen blootstelling aan die dagelijks straling en een verminderde vruchtbaarheid.” Eén studie uit 2008 noemt deze medewerker van Belly Armor specifiek. Dat is vast die van Agarwal et al. die Laurens Dragstra meenam in zijn bespreking van de meta-analyse van die studies naar verband tussen mobiele telefonie en de kwaliteit van sperma. Die studies blijken niet erg betrouwbaar als je er wat beter naar kijkt.

Het kan best zo zijn dat het weefsel van Belly Armor straling afschermt, maar er is gewoon geen goede reden om dat te doen. Het mag duidelijk zijn dat dit bedrijf ongegeneerd onzin loopt te verkopen over de vermeende schadelijke effecten van elektromagnetische velden afkomstig van mobiele telefoons en andere stralingsbronnen. Deze bangmakerij gaat erg ver.  Het is uiterst merkwaardig dat Belly Armor nog geen hippe ‘aluhoedjes’ van zilvertextiel verkoopt …

The post Belachelijke bangmakerij van Belly Armor appeared first on Kloptdatwel?.

Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Klaas Jaarsma

In mijn proefschrift uit 2004 besprak ik een aantal modeziekten en beschreef de kenmerken van deze intrigerende aandoeningen. Als voornaamste kenmerken noemde ik: (1) een anatomisch substraat ontbreekt geheel of staat niet in verhouding tot de gepresenteerde klachten; (2) de klachten zijn meestal verergeringen van alledaagse banale klachten als pijn, vergeetachtigheid, moeheid, geheugenproblemen, zwakte en duizeligheid die ‘geamplificeerd’ worden door de overtuiging een ernstige ziekte onder de leden te hebben; (3) er zijn vrijwel altijd medici die beweren dat er een organische basis bestaat, die binnenkort gevonden zal worden; (4) er zijn actieve patiëntenverenigingen; (5) er zijn problemen met verzekeraars en keuringsartsen; (6) de verspreiding van de ziekte in de tijd en geografisch kan niet biologisch worden verklaard; (7) er is geen reguliere behandeling mogelijk; en (8) zij hebben een epidemisch karakter: ze komen en verdwijnen weer.

Dit epidemische karakter noopt ertoe dat de gegevens regelmatig bijgewerkt moeten worden: er zullen ‘erkende’ modeziekten verdwijnen, terwijl er nieuwe opkomen. Een pijnlijk zwakke plek in mijn beschouwing, waarover ik overigens gelukkig niet vaak bevraagd ben, was en is het persisteren van de ME/CVS, die al decennia persisteert en geen tekenen van uitsterven vertoont. De andere zeven kenmerken vertoont dit beeld natuurlijk wel. Enkele nieuwe kandidaat-modeziekten zijn thans de ‘chronische Lyme’, de vermeende atypische B 12 deficiënties, de overgevoeligheid voor PUR en de sterk in opmars zijnde glutenovergevoeligheid niet op basis van coeliakie en het ASIA-syndroom (siliconenziekte na borstvergroting).
Elk van deze beelden is een nadere beschrijving waard, maar ik wil dat uitstellen en hier komen met een bekentenis. Die betreft een ziektebeeld dat na een bestaan sinds eind 19^e eeuw recent in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 24 januari alsnog ten grave gedragen is [1]. Het gaat hier over de Sudeckse dystrofie, later de posttraumatische dystrofie (PTD) en sinds enige tijd complex regionaal pijnsyndroom type 1 geheten. Sudeck beschreef dit beeld in 1900 als een ‘acute ontstekingsachtige beenatrofie’, optredend als stoornis bij een fractuurgenezing. Het aangedane lidmaat wordt koud, pijnlijk, blauw met glanzende huid en het functioneert slecht.

Het beeld is eigenlijk altijd onbegrepen geweest en onderging in ons land in 1990 een opleving toen de chirurg professor Goris zich in Nijmegen op deze ziekte ging concentreren. Eerder zeldzaam kwamen er toen in Nederland al snel wel 8000 nieuwe gevallen per jaar bij en de patiëntenvereniging werd de grootste ter wereld. Het NTvG-artikel waarover ik spreek is afkomstig uit Nijmegen, waar de naam Goris niet veel meer wordt genoemd. Men heeft overtuigend vastgesteld dat PTD geen eigenstandig ziektebeeld of complicatie is, maar slechts het gevolg van bewegingsangst en immobilisatie van het betreffende lid. Negeren van de pijn en stimuleren tot actief bewegen blijkt te volstaan als preventie én genezing van het ziektebeeld.

Ik schaam mij als zelfbenoemd expert op het gebied van modeziekten dat ik deze aandoening in 2004 niet heb genoemd en beschreven, maar het feit dat de pseudodiagnose PTD toen ook al ruim een eeuw oud was moge tot mijn verontschuldiging dienen. En anders dan bij de meeste andere modeziekten waren er bij PTD wel duidelijk objectieve afwijkingen aanwezig. En patiënten met fracturen, die zag ik als vrouwenarts natuurlijk bijna niet. De vreemde manier waarop PTD-patiënten, als zij eens met een gynaecologisch of verloskundig probleem bij mij kwamen, met hun ziekte omgingen, is mij wel altijd opgevallen en ook de wondergenezingen door kwakzalvers (in het geval van PTD door mevrouw Shinka uit Macedonië) en het concentreren van nieuwe gevallen rond arts-sympathisanten waren hier overduidelijk aanwezig. Al die kenmerken beschreef ik wel in 2004 en daarom had ik kansen genoeg gehad om het modieuze karakter van PTD te kunnen herkennen. Maar helaas, helaas…

1.Frölke JPM, Van Dongen RT en Van de Ment H. Complex regionaal pijnsyndroom type 1: de mythe ontkracht. Ned Tijdschr Geneeskunde. 2015;143-145.

The post Posttraumatische dystrofie of: hoe een modeziekte ruim een eeuw standhield appeared first on Kloptdatwel?.

Mr. Job van Broekhuijze probeerde met 145 patiënten, 22 chiropractors en zijn stichting Nationaal Register van Chiropractoren het standpunt van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) over nekkraken bestuursrechtelijk onderuit te halen. In plaats daarvan ging hij zelf driemaal onderuit: in bezwaar, in beroep en in hoger beroep. Niet veel beter deed de vaccinbestrijder Jannes Koetsier het met zijn Stichting Shakenbaby.nl. Deze stichting staat ouders bij die verdacht worden van kindermishandeling en beweert dat de symptomen die als “shaken baby syndroom” worden gekwalificeerd ook veroorzaakt kunnen worden door vaccins. De Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) zou in haar richtlijnen moeten opnemen dat kinderartsen eerst de mogelijkheid van vaccinatieschade uitsluiten alvorens zij een melding bij een Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) doen. De kortgedingrechter wees de vordering af en veroordeelde de stichting van Koetsier tot betaling van alle proceskosten, tezamen ruim 1.400 euro.

Klop voor Job

De IGZ publiceerde in september 2013 een nieuwsbericht op haar website, waarin zij aangaf manipulatie van de hoog cervicale wervelkolom (“nekkraken”) op dit moment niet verantwoord te achten. De IGZ wenste dit oordeel als handhavingsnorm te gebruiken. Het IGZ-standpunt kwam hier op Kloptdatwel? aan de orde in bijdragen van Pepijn van Erp en van Cees Renckens. In de eerstgenoemde bijdrage maakte ook advocaat mr. Job van Broekhuijze zijn opwachting. Die had namelijk een tamelijk bizarre analyse van de meldingen bij de IGZ gemaakt, waarbij hij complicaties na het kraken van de nek door chiropractors of manueel therapeuten probeerde te koppelen aan de stand van de maan. “De correlatie maanstand + vrouw = periode (ongesteld) is opmerkelijk”, aldus Van Broekhuijze, die later ook nog eens op deze site langskwam met een andere reeks malle fratsen.

In dit geval was Van Broekhuijze niet te spreken over het IGZ-standpunt over nekkraken. Samen met kantoorgenoot mr. Biemans begon hij namens zijn stichting Nationaal Register van Chiropractoren en enkele tientallen patiënten en behandelaars een procedure tegen de IGZ op grond van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Daarvoor is wel vereist dat het IGZ-standpunt over nekkraken als een “besluit” in de zin van de Awb kan worden aangemerkt. Alleen dan staan – in beginsel; er zijn uitzonderingen – bezwaar en beroep open. Volgens de IGZ was er geen sprake van een besluit: het ging slechts om een nieuwsbericht, dat niet op rechtsgevolg was gericht (i.e. het brengt geen wijzigingen in de rechten en plichten van rechtssubjecten). Het bezwaar van Van Broekhuijze was daarom niet-ontvankelijk. De rechtbank was het met de IGZ eens dat geen sprake was van een besluit. Het zou slechts gaan om feitelijke mededelingen. Het beroep was daarom ongegrond.

In hoger beroep lijkt Van Broekhuijze een klein succesje te boeken. Volgens de Afdeling bestuursrechtspraak is namelijk wél sprake van een besluit. Zij stelt dat de handhavingsnorm is aan te merken als een zogenaamde “beleidsregel”, dat wil zeggen een besluit waarin de IGZ de wettelijke term “verantwoorde zorg” en haar handhavingsbeleid ten aanzien van het nekkraken uitlegt. Tegen zo’n beleidsregel kan ingevolge de Awb echter weer geen bezwaar en beroep worden ingesteld. Dat is uitdrukkelijk uitgesloten. De Afdeling bevestigt de uitspraak van de rechtbank dan ook, zij het met verbetering van gronden. Het resultaat van meer dan een jaar procederen is daarmee nul komma niks voor de chiropractors. Gelukkig voor hen worden procederende particulieren in het bestuursrecht zelden tot betaling van de proceskosten veroordeeld. Ook in dit geval was er geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

Verwarde Jannes

Dat lag anders in de civiele rechtszaak van Jannes Koetsier. Ik hoorde daarvan via een uitgebreide bijdrage van JennyJO op het weblog van Cryptocheilus. Op dat weblog nog veel meer informatie over het verwarde individu Koetsier, dat vorig jaar november nog naast geestverwanten als Hans Moolenburgh (bouwjaar 1925), Door Frankema en  Désirée Röver schitterde op het antivax-symposium Prik mij maar lek!, waarvoor enthousiast reclame werd gemaakt op de site van een andere notoire alternatieveling. Wie geen zin of tijd heeft al deze informatie tot zich te nemen, kan Koetsier ook leren kennen aan de hand van zijn tweets. Eén daarvan volstaat:

Vaccins en autisme, zucht….

Koetsier zou een gewone, zielige man zijn, ware het niet dat hij ook arts is en zich in die hoedanigheid nog wel eens in actualiteitenprogramma’s weet binnen te wurmen. Zo mocht hij eind 2013 als “onafhankelijk arts” optreden in een uitzending van Een Vandaag die ging over ouders die worden beschuldigd van kindermishandeling. Koetsiers Stichting Shakenbaby.nl staat zulke ouders onder meer juridisch bij. Daar is niets mis mee. De beschuldigingen kunnen immers onterecht zijn en ernstige gevolgen hebben, een ieder wordt voor onschuldig gehouden tot het tegendeel bewezen is en juridische bijstand kan voorkomen dat onschuldigen achter de tralies verdwijnen. Tot zover geen problemen.

Wat echter niet in de haak is, is dat Koetsier deze stichting misbruikt om fabeltjes over “vaccinatieschade” aan de man te brengen. Dat bij het shaken baby syndrome – synoniemen zijn: inflicted traumatic brain injury, non-accidental head injury of abusive head trauma – eigenlijk sprake is van schade als gevolg van vaccinaties, is iets wat alleen Koetsier en zijn volgelingen geloven. Onder wetenschappers is daar helemaal geen discussie over: het één heeft niets met het ander te maken. Zoals te lezen valt op de website van het RIVM:

“Verschijnselen van het shaken baby-syndroom kunnen op geen enkele manier gekoppeld worden aan de vaccinaties.”

Helaas kan een uitzending als die van Een Vandaag bij sommigen het beeld oproepen dat dat wél het geval is, althans dat we met de mogelijkheid rekening moeten houden. Een arts zegt het immers! Zo’n uitzending is een mooi voorbeeld van false balance. Hoewel Lareb-directeur Agnes Kant in de uitzending goed tegengas gaf, stond ze al bij voorbaat op achterstand. Zij wordt immers geacht objectieve informatie te geven, terwijl Koetsier kan rondtoeteren wat hij wil. Frits van Dam van de VtdK klaagde jaren geleden al dat journalisten veel te gemakkelijk kwakzalvers uitnodigen en als serieuze bronnen presenteren. De ironie is dat het ook toen over Jannes Koetsier ging.

Maar goed, Koetsier en zijn stichting (hij is er voorzitter van) togen dus naar de civiele kortgedingrechter en eisten dat de NVK geboden zou worden met hen in overleg te treden over het opstellen van richtlijnen voor kinderartsen “die inhouden dat alle mogelijkheden die kunnen hebben geleid tot een shaken-baby-syndroom worden uitgesloten voordat een melding bij het AMK wordt gedaan”.  Kinderartsen zouden nu veel te snel zo’n melding doen “zonder eerst voldoende onderzoek te doen naar mogelijke alternatieve oorzaken van de waargenomen symptomen” en dat was de schuld van de NVK en haar foute Werkboek Kindermishandeling. Vaccinaties worden niet expliciet in het vonnis genoemd, maar des te meer op de website van de stichting.

De rechter kan gelukkig helemaal niets met de vordering van Koetsier. Dat deze meent dat er alternatieve oorzaken in de door hem onderzochte zaken zijn, betekent nog niet dat die onvoldoende zouden zijn onderzocht (en vervolgens uitgesloten) door de betreffende (kinder)artsen. Zelfs als de conclusies van Koetsier juist zijn, waarover de rechter zich niet uitlaat, staat nog niet vast dat de betreffende artsen een onterechte AMK-melding hebben gedaan. En zelfs als wordt aangenomen dat die melding onterecht is, staat nog niet vast dat dat komt door vermeende onrechtmatigheden in het Werkboek Kindermishandeling dat de NVK heeft uitgegeven. Koetsier komt dus met een hele reeks aannames, maar kan die niet aannemelijk maken, laat staan een verband tussen die aannames hard maken, aldus de rechter. Kortom:

“De voorzieningenrechter kan niet als voldoende vaststaand aannemen dat kinderartsen die het shaken-baby-syndroom vermoeden, door een foutieve of onjuiste instructie in het werkboek van NVK te snel overgaan tot het doen van een AMK-melding.”

Het resultaat is dat de vordering integraal wordt afgewezen en de stichting wordt veroordeeld tot betaling van 1.424 euro aan proceskosten. Dat is een flinke financiële aderlating voor een stichting die voor 2014/15 uitgaat van slechts 13.000 euro aan inkomsten. Het zal er waarschijnlijk niet toe leiden dat Koetsier zijn activiteiten terugschroeft. Daarvoor is deze ontspoorde arts vermoedelijk al te ver heen.

The post Chiropractors en antivaccinanten vangen bot bij de rechter appeared first on Kloptdatwel?.

Homeopathisch arts Jan Roxs uit Paterswolde heeft van het Regionaal Tuchtcollege te Groningen een onvoorwaardelijke schorsing van een jaar gekregen. Gedurende deze periode mag hij niet als arts werken. Het Tuchtcollege oordeelt dat de basisarts patiënten die leiden aan ongeneeslijke ziektes als ALS en MS heeft voorgehouden dat een homeopathische behandeling hun situatie kan verbeteren of zelfs genezing kan bieden. Daarmee heeft hij hun valse hoop gegeven. Bovendien heeft hij niet voldaan aan de richtlijn om patiënten deugdelijk en adequaat te informeren over de (on)mogelijkheden binnen de reguliere gezondheidszorg. Verder heeft hij zijn verzwaarde verplichting om patiënten te informeren over de verschillen tussen reguliere en alternatieve behandelingen geschonden en ook zijn verzwaarde dossierplicht niet nageleefd. Kortom, alle ingediende klachten worden gegrond verklaard. Het Tuchtcollege vindt een berisping onvoldoende, aangezien basisarts Roxs blijft ontkennen dat hij iets verkeerds heeft gedaan.

De voorgeschreven homeopathische medicatie tegen ALS (still uit de uitzending van Undercover in Nederland)

De casus van dokter Roxs is op dit blog eerder aan de orde geweest naar aanleiding van schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid Pia Dijkstra (D66). Die Kamervragen waren weer ingegeven door een uitzending van het programma Undercover in Nederland, waarin de capriolen van deze homeopaat met een verborgen camera werden vastgelegd. In de antwoorden van minister Schippers op de Kamervragen werd al aangegeven dat de IGZ Roxs voor de tuchtrechter zou dagen. Half januari was de zitting. Roxs kwam zelf niet opdagen (zonder afbericht overigens), maar had wel eerder schriftelijke verweren ingediend. In die verweren vinden we natuurlijk geen wetenschappelijke bewijzen dat de homeopathische aanpak van ziekten als ALS en MS enig effect heeft (die zijn er immers niet), maar wel een uitgebreid beroep op wonderbaarlijke genezingen en verbeteringen die hij zelf bij patiënten zou hebben waargenomen. Zo indrukwekkend zijn die ervaringen overigens niet. Roxs beroept zich namelijk enerzijds op een carrière als homeopaat van bijna 30 jaar (hij heeft nimmer als regulier arts gewerkt), maar stelt anderzijds dat hij tijdens die lange carrière “al vier patiënten goed [heeft] kunnen ondersteunen met hun neurologische aandoeningen”. Jawel: VIER.

De visie van Roxs op de wetenschap mag hier ook niet onvermeld blijven:

“Ook benadrukt hij dat als de werking van een homeopathische behandeling volgens het huidige wetenschappelijke denkmodel niet bewezen is er ten onrechte van uitgegaan wordt dat de behandeling ‘dus niet werkt’. Deze visie getuigt volgens hem juist van onvoldoende wetenschappelijk inzicht. Een echte wetenschapper staat open voor alles totdat het tegendeel is bewezen, aldus verweerder.”

Het is een beetje de redenatie die we ook bij een van de opstellers van het ZonMw-rapport over complementaire zorg aantroffen: de tegenstanders moeten maar bewijzen dat homeopathie niet werkt. Dat aan de hand van 200 jaar onderzoek allang is vastgesteld dat geen enkel homeopathisch middel werkt, simpelweg omdat de grondslagen van de homeopathie ondeugdelijk zijn, is kennelijk aan Villa Meerzicht, waar Roxs praktijk houdt, voorbij gegaan. Geen wonder dat hij voor het Tuchtcollege heeft volhard in zijn waandenkbeelden en werkwijze.

Het oordeel van het Tuchtcollege

Het Tuchtcollege kan voor deze volharding geen enkel begrip opbrengen. De website van Roxs stelde zonneklaar dat ALS en MS goed homeopathisch te behandelen of te ondersteunen zijn, waardoor stilstand of vertraging van de ziekte mogelijk is, en in een enkel geval “echte genezing in de ware zin van het woord”. De uitspraken die Roxs deed tijdens het consult met de ALS-patiënt die Undercover in Nederland had benaderd, logen er ook niet om. De homeopaat schopte flink tegen de reguliere geneeskunde aan. De studie geneeskunde zou hem vooral geleerd hebben hoe het niet moest. Het Tuchtcollege is er snel klaar mee. Binnen de medische wetenschap bestaat de breed gedragen opvatting dat ALS en MS ongeneeslijk zijn. Roxs houdt patiënten niettemin voor dat een homeopathische behandeling vermindering van klachten, stagnatie van de ziekteontwikkeling of zelfs genezing kan bieden. Het Tuchtcollege daarover:

“Dit geschetste mogelijke toekomstperspectief vindt geen steun in de reguliere medische wetenschap en lijkt evenmin een deugdelijke grondslag te hebben in verweerders eigen praktijkervaringen. De enige onderbouwing die verweerder geeft voor zijn stelling is dat één niet nader genoemde patiënt, die inmiddels is overleden, door zijn homeopathische therapie genezen zou zijn van ALS. De juistheid hiervan is echter op geen enkele wijze aangetoond. Nu het College ook niet anderszins de overtuiging heeft bekomen dat verweerders behandelmethode tot de door hem voorgehouden mogelijke resultaten kan leiden, is komen vast te staan dat verweerder in zijn praktijkvoering patiënten ten onrechte voorhoudt dat ziekten als ALS en MS door middel van homeopathische therapie soms met goed resultaat te behandelen zijn. Hiermee biedt hij hun valse hoop.”

Het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Groningen liet geen spaan heen van de verweren van de homeopathisch arts.

Het Tuchtcollege neemt de homeopaat ook zijn gescheld op de reguliere geneeskunde kwalijk. “Met de door verweerder geventileerde, uiterst negatieve visie op de reguliere geneeskunst voldoet hij naar het oordeel van het College niet aan de door de richtlijnen voorgeschreven verplichting patiënten deugdelijk en adequaat te informeren over de (on)mogelijkheden binnen de reguliere gezondheidszorg”, aldus de tuchtrechters. Ook aan de verzwaarde informatie- en dossierplicht, waaraan hij als alternatief werkend arts gebonden is, voldeed Roxs niet volgens deze rechters. Opmerkelijk en tamelijk ridicuul is de opmerking van de homeopaat dat hij bewust geen informatie aan patiënten verschaft over de homeopathische middelen die hij voorschrijft, “omdat hij veronderstelt dat dit wettelijk niet is toegestaan bij homeopathische middelen”. Dat is wel een heel genereuze uitleg van het verbod in de Geneesmiddelenwet om therapeutische indicaties te vermelden op verpakkingen van of in bijsluiters bij homeopathische middelen!

Het Tuchtcollege legt als gezegd een schorsing als arts voor een jaar op. Daarbij speelt de houding van de homeopathische basisarts een grote rol:

“Verweerder heeft te kennen gegeven te volharden in zijn visie dat zijn behandelmethoden zorgvuldig zijn en dat hij patiënten geen valse hoop biedt. Het College overweegt dat deze stellingname van weinig inzicht in het eigen handelen getuigt. Gezien het voorgaande is het geenszins aannemelijk dat verweerder in de nabije toekomst zijn praktijkvoering, algehele werkwijze en/of zijn visie op de homeopathische behandelbaarheid van ongeneeslijke ziekten zal wijzigen. Het opleggen van een berisping zal dan ook onvoldoende effect hebben.”

Het wordt daarom een schorsing voor de duur van een jaar, hetgeen met zich meebrengt dat hij zichzelf gedurende die schorsing alleen homeopaat mag noemen en geen arts.

Alberto Stegeman van Undercover in Nederland brengt het goede nieuws.

Hoe nu verder?

Met de uitspraak van het Tuchtcollege is de zaak-Roxs nog niet ten einde. Een aantal vragen staat nog open:

1. Gaat homeopaat Roxs verder met zijn praktijk? Het Dagblad van het Noorden meldt dat hij overweegt te stoppen vanwege zijn leeftijd (60+). Financieel zal hij wel binnen zijn, getuige de kapitale villa waarin zijn praktijk gevestigd is en de hoge, contant af te rekenen uurtarieven. Misschien stort hij zich volledig op zijn hobby: de muziek.

2. Gaat Roxs in hoger beroep bij het Centrale Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg? Daar heeft hij zes weken de tijd voor. Op grond van de Wet BIG kan de schorsing pas van kracht worden als de beslissing van het Regionale Tuchtcollege onherroepelijk is geworden, dus als een eventueel hoger beroep ongegrond is verklaard of de beroepstermijn ongebruikt is verstreken. Op het moment dat de beslissing onherroepelijk is, wordt deze ook ter publicatie aangeboden aan een reeks vakbladen, waaronder het clubblad voor homeopaten Dynamis.

3. Gaat de IGZ nog actie ondernemen tegen Roxs en andere artsen die CEASE-therapie aanbieden? Zoals bekend is CEASE-therapie onversneden kwakzalverij, gebaseerd op twee leugens, namelijk dat vaccins autisme veroorzaken en dat een homeopathische, c.q. isopathische behandeling daar iets aan zou kunnen doen. Al bijna twee jaar geleden kondigde de IGZ aan dat zij de minstens 19 artsen die CEASE-therapie aanbieden onder de loep zou gaan nemen om te kijken of zij valse hoop bieden (wat natuurlijk evident zo is). Sindsdien is het oorverdovend stil gebleven. In mijn vorige bijdrage had ik al opgemerkt dat ook homeopaat Roxs op de website voor CEASE-therapie staat, en dat is nog steeds zo.

4. Gaat de Artsenvereniging voor Integrale Geneeskunde (AVIG) nog actie ondernemen tegen haar lid Jan Roxs? Op zowel de website van de AVIG als op de (bijzonder knullige) website van Jan Roxs zelf staat hij nog als lid van deze vereniging vermeld. In mijn vorige bijdrage over deze zaak meldde ik dat de AVIG geen vragen over het handelen van Roxs wilde beantwoorden omdat en zolang de kwestie onder de tuchtrechter was. Ik vermoed dat men bij de AVIG nu zal wachten of een eventueel hoger beroep een andere uitkomst heeft. Op zichzelf is wachten tot de uitspraak onherroepelijk is geworden best te verdedigen, maar als er ook in de toekomst geen actie richting deze homeopaat wordt ondernomen, rijst de vraag hoe serieus we de door de AVIG gepropageerde “strikte eisen op het gebied van kwaliteit, opleiding, klachtregeling en tuchtrecht” nog moeten nemen.

The post Onvoorwaardelijke schorsing voor homeopathisch arts die ALS-patiënten valse hoop gaf appeared first on Kloptdatwel?.

Hoe komt het toch dat het gebruik van alternatieve gezondheidszorg maar niet lijkt af te nemen en in veel landen zelfs toeneemt? Barbara Vreede legt het ons even uit vanuit evolutionair gezichtspunt: het gebruik van alternatieve therapieën wordt steeds meer gestimuleerd door de ziekmakende bacteriën en virussen zelf! Logisch, als steeds meer besmette, zieke mensen hun toevlucht zoeken tot placebobehandelingen, neemt de overlevingskans van die ziekteverwekkers toe.

BAHFest staat voor Festival of Bad Ad Hoc Hypotheses, een feestje met presentaties over goed onderzochte hypotheses, logisch verklaard, maar toch duidelijk compleet verkeerde toepassingen van de evolutietheorie. Barbara Vreede kun je al kennen van het stuk dat zij schreef over het lintje voor homeopaat Jan Scholten, dat zelfs tot kamervragen leidde.

The post Populariteit alternatieve zorg evolutionair verklaard appeared first on Kloptdatwel?.

Terwijl de Verenigde Staten en Duitsland geconfronteerd worden met uitbraken van de mazelen, ging in Ravensburg vandaag het proces tegen de Duitse bioloog Stefan Lanka verder. Lanka gelooft niet in het bestaan van virussen die ziektes veroorzaken en loofde 100.000 euro uit aan diegene die bewijs kon leveren voor het bestaan van het virus. In Mazelenvirus voor de rechter schreef ik over deze rechtszaak die de jonge arts David Bardens tegen Lanka aanspande, omdat die weigerde het bedrag te betalen nadat Bardens hem een stapeltje wetenschappelijke literatuur had gestuurd die dat bewijs zou moeten vormen.

De rechter besloot vorig jaar dat een expert (een ‘Gutachter’) het bewijsmateriaal van Bardens moest beoordelen.  Daarvoor werd professor Andreas Podbielski, directeur van het Institut für Medizinische Mikrobiologie, Virologie und Hygiene van de universiteit Rostock, aangezocht. Die mocht in de rechtszaal eerst uitleggen hoe je wetenschappelijk überhaupt kunt bewijzen dat een virus bestaat en dat het de veroorzaker is van de ziekte die we kennen via de symptomen. En in tweede instantie moest hij zijn mening geven of het door Bardens aangedragen bewijsmateriaal afdoende was. Volgens Podbielski beantwoorden de zes artikelen waar het om draait inderdaad de vragen in de uitdaging van Lanka.

Mazelenvirus door de elektronenmicroscoop (ingekleurd) Bron: Gelderblom, Kaulbars. Schnartendorff (Robert Koch Institut)

In de rechtszaal ging het verder over de vraag wat wetenschappelijk bewijs in deze kwestie nu eigenlijk is. Natuurlijk zijn er altijd onzekerheden bij experimenteel onderzoek, het is geen wiskunde, maar zo betoogde Podbielski, “de wetenschap werkt zelfcorrigerend in de loop van de tijd. Het is uiterst onwaarschijnlijk dat zoveel onderzoekers zich vergist hebben inzake het bestaan van het mazelenvirus.”

De advocaat van Lanka kwam met te verwachten vragen, die gaten zouden moeten schieten in het oordeel van de ‘Gutachter'; tegen de wetenschap in het algemeen: ‘hoe weten we dat wetenschappelijke artikelen wel te vertrouwen zijn?’, maar ook concreter ‘hoe groot is dat mazelenvirus dan eigenlijk?’ Uiteindelijk bleek de rechter weinig op te hebben met de bezwaren van het Lanka-kamp en kwam enigszins tegen de verwachting in, meteen al met de uitspraak:

“Wir haben keine Zweifel daran, dass die vorliegenden Publikationen ausreichen, um die Existenz des Masernvirus zu begründen.”

Nalezen hoe het er aan toeging in de rechtszaal kan via het liveblog dat Swäbische.de bijhield. Lanka gaat in beroep. Wordt vervolgd natuurlijk.

David Bardens was natuurlijk erg tevreden met de uitspraak.

Update 13/3/2015: op het blog van GWUP een uitgebreider verslag van de discussie in de rechtszaal.

De zes artikelen die Bardens heeft aangedragen staan genoemd in een artikel van Lanka in zijn blad Wissenschaftplus (pdf), daar staat natuurlijk ook Lanka’s commentaar bij. Het gaat om de volgende artikelen:

1. Enders JF, Peebles TC. Propagation in tissue cultures of cytopathogenic agents from patients with measles. Proc Soc Exp Biol Med. 1954 Jun;86(2):277–286.
2. Bech V, Magnus Pv. Studies on measles virus in monkey kidney tissue cultures. Acta Pathol Microbiol Scand. 1959; 42(1): 75–85
3. Horikami SM, Moyer SA. Structure, Transcription, and Replication of Measles Virus. Curr Top Microbiol Immunol. 1995; 191: 35–50.
4. Nakai M, Imagawa DT. Electron microscopy of measels virus replication. J Virol. 1969 Feb; 3(2): 187–97.
5. Lund GA, Tyrell, DL, Bradley RD, Scraba DG. The molecular length of measles virus RNA and the structural organization of measles nucleocapsids. J Gen Virol. 1984 Sep;65 (Pt 9):1535–42.
6. Daikoku E, Morita C, Kohno T, Sano K. Analysis of Morphology and Infectivity of Measles Virus Particles. Bulletin of the Osaka Medical College. 2007; 53(2): 107–14.

Podbielski merkte overigens op dat er nog wel overtuigender bewijs gevonden kan worden in andere artikelen.

The post Stefan Lanka verliest Ravensburger mazelenproces appeared first on Kloptdatwel?.

De “Health Hunk”

Het was een opmerkelijk berichtje in de lokale media. In Zeist zou een gezondheidsactivist binnenkort een kliniek openen waarin complementaire en alternatieve behandelingen bewust buiten de deur worden gehouden. Bij nadere beschouwing bleek een oude bekende aan het werk te zijn geweest: Health Hunk Paul Kramer, voormalig makelaar, thans kruisvaarder tegen gifstoffen in natuurlijke producten en anti-homeopathieprofeet. Tijd voor een gesprekje.

Paul, waarom deze kliniek?

Ik merkte in mijn directe omgeving dat het bekende ZonMw-rapport over complementaire zorg uit 2014 er hard ingehakt heeft. Zo durft mijn bejaarde buurvrouw niet meer naar de huisarts omdat ze bang is dat hij haar verplicht naar yoga zal sturen. En mijn neef is laatst gevlucht uit een ziekenhuis in het oosten van het land. Dat liet acht uur per dag Afrikaanse trommelaars rondom de bedden dansen. Patiënten zouden door deze muziektherapie sneller het ziekenhuis verlaten. Ja, dat klopte wel, niemand wilde in die herrie liggen. Ik denk dat mijn kliniek in een grote behoefte voorziet: mensen willen gewoon echte zorg , zonder allerhande hocuspocus.

Heeft de recente inventarisatie van complementaire zorg in Nederlandse zorginstellingen nog een rol gespeeld bij je plannen?

Dat kun je wel stellen. Ik ben daar enorm van geschrokken. In maar liefst 2,2 procent van de Nederlandse ziekenhuizen wordt acupunctuur of therapeutic touch aangeboden! En dan kan je wel zeggen dat het eigenlijk maar 1,1 procent acupunctuur is omdat van verouderde informatie op een website werd uitgegaan, en dat één van die twee ziekenhuizen dus helemaal geen acupunctuur aanbiedt, en dat in een Haags ziekenhuis maar één verpleegkundige luchtmassages geeft en dat bij nadere beschouwing toch nergens osteopathie wordt aangeboden, laat staan natuurgeneeskunde, homeopathie of antroposofische toverbehandelingen, maar mijn conclusie blijft dat het allemaal héél erg is. Dus ja, dat speelde zeker een rol bij mijn beslissing een 100 procent CAM-vrije kliniek te openen.

En waarom Zeist?

Puur toeval. Er kwam daar gewoon een mooi pand vrij, tegenover de Triodos Bank.

Wat verwacht je te bereiken met deze kliniek?

Wetenschappelijk bewezen: jongere veel duurder uit bij homeopaat

In elk geval een flinke reductie van de zorgkosten. Uit onderzoek van de wetenschappers Kooreman en Baars blijkt immers dan jongeren tot 24 jaar veel duurder uit zijn bij een homeopaat. De kosten kunnen tot 100 euro hoger zijn! 75-plussers zijn meer dan 80 euro duurder uit. Dan heb ik het natuurlijk nog niet eens over de grote gezondheidsschade die homeopaten aanrichten met hun genetisch gemodificeerde heksenbrouwsels vol destructieve frequenties. Ik beschrijf het allemaal in mijn boek Homeopathy: Weapons of Mass Dilution waarin staat dat…

Ja, ja, dat verhaal kennen we. Maar vertel eens waarom de kliniek nog niet open is.

Kwaliteit kost tijd. En geld. Op dit moment hebben we nog onvoldoende personeel. We zijn al geruime tijd in onderhandeling met vooraanstaande figuren uit de medische wereld. Er gaan hele grote dingen gebeuren, we gaan een paar heel grote namen vastleggen en verzekeraars enthousiast maken. Tot die tijd kan ik alleen zeggen dat ik de kliniek als directeur ga leiden, en mijn vrouw Antje Kramer-Braadslee penningmeester wordt.

Na het interview toch de casus maar eens voorgelegd aan Pepijn van Erp, bestuurslid van Stichting Skepsis. Volgens Van Erp is het een illusie dat de kliniek van Kramer 100 procent CAM-vrij is. Van Erp:

“Kramer is een tamelijk verknipt figuur dat denkt dat homeopathie autisme veroorzaakt. Om zulke homeopathy induced autism – zoals hij dat noemt – te bestrijden heeft hij de controversiële HOSTOP-therapie ontwikkeld. Dat staat in steenkolenengels voor Homeopathic Overload Syndrome Termination Official Panacea. Kramer meent dat je homeopathische middelen eindeloos moet verdunnen zonder te schudden en dan de aldus gezuiverde drankjes op suikerpilletjes moet druppelen en aan autistische kinderen kunt toedienen. Het is gewoon kwakzalverij, net als CEASE-therapie en MMS-kuren.”

We moeten de kliniek van Paul Kramer dus maar goed in de gaten houden. Als die ooit opengaat tenminste.

The post BREKEND: “Health Hunk opent 100 procent CAM-vrije kliniek in Zeist” appeared first on Kloptdatwel?.

Als er iets niet verdund is aan homeopathie, dan is het wel de marketing en het slinks omgaan met de regels. De ontwikkelingen rondom het middel Traumeel van homeopathiegigant Heel zijn daar een aardige illustratie van. Er wordt gerommeld met de samenstelling om aan de lokale regels te voldoen en te brutale marketing werd in de Verenigde Staten afgestraft.

Bewijs voor werking Traumeel?

Traumeel, zonder therapeutische indicatie

Traumeel is een “homeopathisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicatie. De toepassing is uitsluitend gebaseerd op de homeopathie.” Dat is alles wat er in Nederland over gezegd mag worden, zie ‘Geen bewijs, dan geen indicatie‘ op het Skepsis-blog voor de achtergrond van deze regel.
In het buitenland zijn ze wat minder strikt in wat er op verpakkingen en bijsluiters mag staan voor producten waarvoor geen afdoende bewijs van effectiviteit is ingediend bij de toezichthouders. Daar mag producent Heel dus gewoon nog beweren dat de Traumeel-tabletten helpen bij spierpijnen en verstuikingen. Traumeel wordt ook in gels geleverd en is er zelfs in de vorm van injecties. Bewijs dat het in enige vorm beter werkt dan een placebo, is er niet. Uit een artikel op Science Based Pharmacy:

Clinical Trials

Heel makes a number of claims (pdf) about Traumeel, but none are backed up by persuasive evidence. Mostly they compare Traumeel to anti-inflammatory drugs like ASA and ibuprofen, claiming that Traumeel is faster, more effective, and has no side effects.

Unfortunately, there are no well-designed, double-blind, peer reviewed, head-to-head trials that have established this. This is unfortunate, because there’s no information to support the included dosages, nor to suggest that any of these ingredients would even be absorbed into the skin. However, the relatively vague claims that Traumeel is “well-tolerated” and has “almost no side effects” are very plausible, given there isn’t enough of any ingredient to have any medicinal effects.

[NB de link naar de claims in dit citaat werkt niet, maar het gaat volgens mij om dit document].

Een artikel uit 2011 in het International Journal of General Medicine is positiever over Traumeel, maar dat is een door Heel gesponsord onderzoek, dus maar beter met wat korreltjes zout tot je nemen. Maar zelfs dat artikel geeft geen enkele verwijzing naar onderzoek waarin Traumeel tabletten rechtstreeks vergeleken worden met conventionele behandelingen. We kunnen er dus wel vanuit gaan dat er geen goed bewijs is dat de tabletten werken. Een uitgebreidere analyse van het bewijs voor homeopathische pijnstillers als Traumeel en andere op arnica gebasseerde producten kan gevonden worden op de site saveyourself.ca.

Nederlandse klant krijgt speciale versie

Alweer enige tijd terug was het me opgevallen dat de Traumeel tabletten in Nederland net iets anders heten dan in het buitenland, het leidde tot een korte discussie in de commentaren hier op Kloptdatwel. De volgende tabel geeft de ingrediënten van Traumeel S en H met de potenties die gebruikt zijn voor het bevochten van de lactose waar de tabletten natuurlijk grotendeels uit bestaan (bronnen: www.traumeel.com en www.traumeel.nl):

De samenstellingen van Traumeel S en H

De lezer die iets weet van homeopathische verdunningen zal misschien verbaasd opkijken: ‘D2? dat is toch maar een verdunning van 1 op 100, dat klinkt nauwelijks homeopathisch?’ De meest gebruikte homeopathische potenties zijn inderdaad van andere orde, D12 en C30, waarbij je er van uit kunt gaan dat er geen molecuul meer van de uitgangsstof in het product aanwezig is. Met Traumeel is het wat anders, die verdunningen zijn niet zo absurd. Maar je mag volgens de Nederlandse regelgeving iets een homeopathisch geneesmiddel noemen als het volgens een erkende homeopathische farmacopee wordt gemaakt uit homeopathische grondstoffen. De oertinctuur waarmee gestart wordt (uitgeperste planten met alcohol in dit geval) is ook een homeopathisch middel.
Maar wat vooral opvalt is dat de samenstelling nogal verschilt: in de Nederlandse versie (H staat vermoedelijk voor Holland en S voor standaard) zitten minder verschillende planten en wat er nog wel in zit, is meer verdund. Het ogenschijnlijk zelfde product is dus een uitgeklede versie van de internationaal gangbare variant.

Waarom deze verschillen?

We moeten de Geneesmiddelenwet erbij pakken om erachter te komen waarom dit zo is. Zie hoofdstuk 4, artikel 42 lid 3 dat gaat over de voorwaarden voor registratie van middelen als homeopathisch geneesmiddel:

Om Traumeel als homeopathisch geneesmiddel te kunnen verkopen, had Heel dus twee mogelijkheden. Ofwel aantonen dat de dosis van elk ingrediënt minstens een factor 100 lager is dan waarin het voorkomt in reguliere geneesmiddelen, ofwel zorgen dat elk ingrediënt minstens tot D4 is verdund (D4 = 1 op 10.000). Dat laatste is natuurlijk een stuk makkelijker.
Op vragen die ik stelde, liet Heel weten dat deze wetgeving inderdaad de reden was voor aanpassing van het product voor de Nederlandse markt. De weggelaten ingrediënten zouden niet met de hoofdindicatie (spierpijn e.d.) in de Materia Medica beschreven staan en daarom niet gebruikt mogen worden in het product. Traumeel S zou daarom wel iets breder inzetbaar zijn buiten de indicaties om. Dat het Nederlandse product dan misschien wel sterker was (homeopathisch gezien) werd ontkend, potenties zouden pas weer sterker worden vanaf D24. Een waarschuwing voor buitenlanders op de verpakking (dat Traumeel H niet hetzelfde is als het hun vertrouwde Traumeel S) vond Heel niet nodig, de producten zijn in beide samenstellingen immers ongevaarlijk.
Natuurlijk geloof ik dat laatste wel, Traumeel H werkt vast net zo goed en is net zo ongevaarlijk als Traumeel S. Beide producten doen namelijk niets. Heel had Traumeel S vast wel als voedingssupplement in ongewijzigde samenstelling op de markt mogen houden, maar dan had er natuurlijk niet ‘geneesmiddel’ op mogen staan. Het is wel duidelijk dat dat marketingtechnisch belangrijker voor Heel is dan de precieze samenstelling van het product.

Op mijn eigen website schreef ik hier tweeënhalf jaar terug een stukje over: Warning to Traumeel Users Visiting the Netherlands. Voor diergeneesmiddelen gelden in principe dezelfde regels als voor humane geneesmiddelen, alleen loopt de doorvoering een beetje achter. Voor homeopathische diergeneesmiddelen moesten de producenten voor 1 januari 2014 hun bewijs indienen (als ze middelen met indicatie willen blijven verkopen) en dat zit nu in het beoordelingsproces. Totdat dat is afgerond kun je voor je huisdieren in Nederland dus nog gewoon Traumeel S krijgen. Overigens wordt Traumeel S op tal van websites ook nog voor humaan gebruik aangeboden op webshops gericht op de Nederlandse markt, vaak zelfs nog met indicatie, terwijl dat dus helemaal niet mag.

Intussen in de Verenigde Staten …

Vorig jaar kondigde Heel aan zich terug te trekken van de Noord-Amerikaanse markt. De reden hiervoor is dat Heel zich geconfronteerd zag met een aantal class action lawsuites. Een grote groep mensen diende collectief een vordering in tegen Heel omdat het bedrijf zich schuldig zou maken aan misleiding o.a. door niet duidelijk te zijn over waar potentiëring nu op neer komt en het gebruik van termen als ‘proven’ en ‘effective’ terwijl het bewijs (zoals boven aangegeven) daar geen voldoende reden voor geeft. Heel heeft de zaken voor één miljoen dollar geschikt voordat het tot echte rechtszaken kwam, maar de voorwaarden zijn niet mals (maar volkomen terecht):

i) FDA Disclaimer: Defendant will include the following language on the same outer label or package panel that bears the Drug Facts box: “These statements have not been reviewed by the Food and Drug Administration. They are supported by traditional homeopathic principles.” (ii) Dilution Disclaimer: The back panel of each Product’s outer label or package shall be modified to include the following language: “X is a homeopathic dilution. For more information, see the Settlement Agreement in the documents section of this website.” (iii) “Natural” claims: Unless the Product contains all natural ingredients, Heel shall use the term “natural” in a manner that is appropriately qualified (e.g., by using an asterisk that links to the phrase: “Contains [X] natural active ingredients out of [X] actives, see Drug Facts”). (iv) “Clinically Proven” claims: Heel will cease using the words “Clinically Proven,” “Proven … Effective” or any similar representation that expressly or impliedly asserts medical, scientific or clinical proof on any Products for which it does not have at least two clinical studies performed by independent researchers that utilize generally accepted protocols such as randomized, double-blind placebo-controlled trials, with publication and peer review; further, if any clinical trial are sponsored by Heel, Heel shall adequately disclose this fact to consumers. (v) “Doctor Recommended” claims: Heel shall cease using the words “Doctor Recommended” and “[U]sed by doctors worldwide” unless it also discloses to consumers the percentage of those doctors who are homeopathic practitioners and the percentage who are allopathic or any other type of medical practitioners.

Zie Science Based Pharmacy voor de details. Heel zag er klaarblijkelijk geen heil meer in om Traumeel in de VS en Canada nog winstgevend te kunnen afzetten en heeft de activiteiten daar verkocht aan het bedrijf MediNatura. Dat bedrijf brengt nu T-Relief tabletten op de markt. De samenstelling lijkt verdacht veel op die van Traumeel S, het wijkt er minder vanaf dan Traumeel H. Volgens iemand die reageerde op mijn website kan het echter niet tippen aan het origineel:

we can’t even buy the original in the u.s. the fda made heel shut down here and the company that bought them has changed the formula and my husband who has arthritic knees finds that this “new improved” formula is no where near as effective as the original. and i can’t find a substitute

Me dunkt dat als MediNatura zijn versie onder de naam Traumeel A(merica) op de markt had kunnen brengen, geen enkele trouwe gebruiker van Traumeel het verschil gemerkt zou hebben. De merknaam Traumeel hield Heel bij de verkoop van de Amerikaanse boedel echter voor zichzelf.

Verschillende media hebben alarmistische berichtgeving verspreidt over glyfosaat, de werkzame stof in de onkruidverdelger Roundup. Het actualiteitenprogramma EenVandaag spande de kroon, door Roundup een kankerverwekkend middel te noemen. Ze kopte zonder terughoudendheid: “Kankerverwekkend bestrijdingsmiddel blijft in gebruik“. Die uitspraak is niet op feiten gebaseerd en kwalijk alarmistisch.

Glyfosaat werkt als totaalherbicide door beschadiging te brengen aan een stofwisseling die enkel in planten voorkomt. Omdat het lichaam van dieren en mensen niet op dat niveau werken, wordt het gezien als een van de meest veilige onkruidverdelgers. Toch wordt er veel onderzoek gedaan naar bijwerking van de stof. Er zijn daarbij studies opgedoken die wijzen op carcinogeniteit. Maar het merendeel van de studies kan deze bevindingen niet bevestigen. In de wetenschappelijke literatuur is er daardoor nauwelijks bewijs dat glyfosaat kanker kan veroorzaken. De wetenschappelijke consensus is dan ook dat het waarschijnlijk niet carcinogeen is.

Toch classificeerde het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC, een onderdeel van de Wereldgezondheidsorganisatie) vorige week de stof als ‘waarschijnlijk carcinogeen’. De onderbouwing hiervoor was een studie waarbij glyfosaat op individuele cellen werd losgelaten in een bakje; en enkele (controversiële) rattenstudies. Alle Nederlandse media (die ik voorbij zag komen) vergaten daarbij te vermelden dat het IARC géén rekening houdt met realistische situatie waarin glyfosaat wordt gebruikt. De IARC-werkgroep beoordeelde of glyfosaat kanker kán veroorzaken, niet of het bij mensen en dieren kanker gaat veroorzaken. Het wetenschappelijke onderzoeksbureau voor risicoanalyses van Duitsland, BfR, uitte vrijwel direct veel kritiek op de classificatie van het IARC. Zij heeft laten weten eerder precies dezelfde studies (en meer) te hebben onderzocht en geen bewijs voor een risico op kanker kon vaststellen.

Het kan zijn dat de journalisten van EenVandaag niet goed op de hoogte waren. Maar wie vraagt ze in de radio-uitzending om een reactie? Geen wetenschappers, maar Greenpeace en de Partij voor de Dieren die bekend staan als felle tegenstanders. Zelfs de secretaris van de Volkstuinvereniging van Heerenveen mag aan het woord komen, omdat zijn vereniging het middel in de ban heeft gedaan. De arme man blijkt echter niet het verschil te weten tussen Roundup en het verboden ontbladeringsmiddel Agent Orange.
Vervolgens wordt een geluidsbandje gestart met een interview van de milieuactivist Patrick Moore, een voorstander van het gebruik van gentechnologie. Moore geeft in het interview aan dat glyfosaat zo veilig is dat je het zou kunnen drinken, waarna hij weigert die uitdaging aan te gaan. Het was een domme opmerking van Moore, want uit onderzoek blijkt dat glyfosaat zeker giftig is als je het in geconcentreerde vorm opdrinkt. Dit gênante optreden beantwoordt in de verste verte niet de vraag of het achtergebleven spuitresidu op groenten en fruit schadelijk is voor mensen. Maar in de uitzending wordt het fragment gebruikt om Monsanto verder in diskrediet te brengen: de EenVandaag-journalist introduceerde Moore (onterecht) als “Lobbyist van het bedrijf [Monsanto]“.

Vorige maand zond EenVandaag (AVROTROS) nog een anti-Monsanto documentaire uit waarin veel oude claims voorbij kwamen die intussen al wetenschappelijk weerlegd zijn.

Lees verder: 

• Andrew Pollack,  Weed Killer, Long Cleared, Is Doubted. New York Times, 27 maart 2015. (Engels).
• Dan Charles, A Top Weedkiller Could Cause Cancer. Should We Be Scared? NPR, 24 maart 2015 (Engels)
• Löst glyphosat Krebs aus? Statement van het Federaal Instituut voor Risicoanalyse (BfR). 23 March 2015. (Duits)
• Matthew Herper, He’s Not A Monsanto Lobbyist, And Weed Killer Isn’t Safe To Drink Forbes, 27 maart 2015 (Engels)

Dit artikel verscheen ook op de website Kritisch Denken.

De gemeente Apeldoorn wees een aanvraag om bijzondere bijstand voor de kosten van orthomoleculaire voedingssupplementen af. Bij de rechter blijft dit besluit uiteindelijk in stand. De aanvraagster had zich beroepen op een advies van haar natuurarts, maar dat mag haar niet baten. De noodzaak om de voedingssupplementen te gebruiken is niet in objectief medische zin aangetoond, aldus de Centrale Raad van Beroep.

Supplementen: meestal onnodig, maar altijd lucratief. (Foto: Ragesoss, CC-licentie)

De Wet werk en bijstand - thans Participatiewet geheten - kent een aantal bepalingen over bijzondere bijstand. Deze vorm van bijstand is bedoeld voor noodzakelijke kosten die niet uit bijvoorbeeld de gewone bijstand, andere toeslagen of eigen vermogen kunnen worden betaald. In deze zaak ging het om een vrouw die sinds 1990 een gewone bijstandsuitkering ontving en in 2007 een beroep deed op de bijzondere bijstand voor consulten bij haar orthomoleculair arts en voor door hem voorgeschreven vitaminepreparaten. Haar aanvraag werd afgewezen en beroep bij de rechtbank leverde niets op. In 2011 deed de vrouw een nieuwe aanvraag voor bijzondere bijstand voor de kosten van voedingssupplementen, en weer kreeg ze nul op het rekest. Via de rechtbank, die het beroep ongegrond verklaarde, belandde de casus bij de Centrale Raad van Beroep, de hoogste feitenrechter in het sociale zekerheidsrecht.

Waarom had de vrouw voedingssupplementen nodig, terwijl die bij een gezond en gevarieerd dieet meestal overbodig zijn? Uit de eerste uitspraak van de Centrale Raad blijkt dat ze naar eigen zeggen leed aan "insulineresistentie of hypoglykemie". De vrouw had een verklaring bijgevoegd van haar orthomoleculair arts. Zoals bekend gaat de orthomoleculaire leer ervan uit dat we de juiste moleculen moeten binnenkrijgen, en meestal komt dat neer op supplementen in grote hoeveelheden. De verklaring van de arts hield in dit geval in dat de vrouw:

"ten gevolge van het metabole syndroom en het chronisch vermoeidheidssyndroom sterk wisselende bloedsuikers heeft, waardoor zij regelmatig dreigt flauw te vallen. Met behulp van bloedsuikerregulerende voedingssupplementen en immuunregulerende middelen kunnen deze klachten sterk beperkt worden."

De Amerikaanse arts Jacob E. Teitelbaum (Foto: website VtdK)

Aldus nog steeds de arts, Paul van Meerendonk genaamd. Over hem en zijn behandeling van het chronisch vermoeidheidssyndroom publiceerde de Vereniging tegen de Kwakzalverij bijna tien jaar geleden al een uitgebreid artikel. Van Meerendonk is een adept van de Amerikaanse arts Jacob E. Teitelbaum, die zichzelf van het chronisch vermoeidheidssyndroom zou hebben genezen en daar ooit een nimmer gerepliceerd onderzoek over publiceerde. Teitelbaum is trouwens ook verbonden aan Safer-Tech Solutions, dat samen met het eerder op Kloptdatwel besproken Doctors for Safer Schools de vermeende gezondheidsrisico's van elektromagnetische velden aankaart. Hij staat er vermeld als "specialist in complementary medicine". Wie meer wil weten over Van Meerendonk kan een poging wagen diens vrijwel onleesbare website te raadplegen. Die zou zijn "opgericht door een zeer tevreden cliënt", maar daar heb ik toch zo mijn twijfels bij.

In elk geval was de Centrale Raad van Beroep in eerste instantie streng voor de gemeente. Die diende ook zelf medisch onderzoek te laten verrichten naar de aan- of afwezigheid van een medische noodzaak om voedingssupplementen te gebruiken. De gemeente deed braaf wat er van haar verlangd werd en stuurde een arts langs voor een medisch indicatieadvies. Dat advies liet aan duidelijkheid niets te wensen over, zo blijkt uit de tweede uitspraak van de Centrale Raad:

" De arts komt tot de conclusie dat bij appellante geen aandoeningen zijn vastgesteld waarbij een opnamestoornis of een verhoogd verbruik van vitamines, mineralen, eiwitten en aminozuren aannemelijk is. Ook komen uit de informatie ontvangen van de huisarts en de orthomoleculair arts geen geobjectiveerde tekorten naar voren. Dat appellante een verbetering van haar klachten heeft ervaren in de jaren waarin zij een orthomoleculair dieet heeft gevolgd, kan niet worden uitgesloten, maar een oorzakelijk verband hiertussen is onvoldoende aangetoond."

De nadruk zal moeten liggen op geobjectiveerde tekorten. De vrouw beriep zich weer op het advies van haar natuurarts ("Van Meerendonk is naast natuurarts tevens regulier arts", aldus appellante) en bekritiseerde de raadpleging van het dossier bij de huisarts: daar zou weinig informatie instaan, omdat de huisarts haar niet behandelde voor de beweerde insulineresistentie of hypoglykemie. Dat was kennelijk uitsluitend de diagnose van natuurarts Van Meerendonk, en daar mogen we best aan twijfelen. Voor de Centrale Raad van Beroep is de kous nu af:

"De arts [van de gemeente] heeft voldoende toegelicht waarom niet in objectief medische zin is gebleken van de noodzaak om de voedingssupplementen te gebruiken. Appellante heeft daar in hoger beroep onvoldoende tegenover gesteld. Het enkele gegeven dat de arts van appellante op 12 oktober 2012 heeft gesteld dat haar klachten met behulp van de voedingssupplementen sterk beperkt kunnen worden en dat uit zijn verklaring van 30 september 2014 blijkt dat appellante baat heeft bij een koolhydraatbeperkt dieet, is onvoldoende om te twijfelen aan de juistheid van het advies, aangezien de arts van appellante in deze verklaringen niets zegt over de medische noodzaak van het gebruik van de voedingssupplementen."

Met de verwijzing naar geobjectiveerde tekorten (zie hiervoor) en een noodzaak om supplementen te gebruiken in objectief medische zin betoont de Centrale Raad van Beroep zich een aanhanger van de geneeskunde die evidence-based is. Eerder zagen we al dat deze rechter niet overtuigd was van het nut van chiropraxie. Een evidence-based aanpak is natuurlijk altijd toe te juichen, en dat geldt a fortiori wanneer het - zoals in dit geval - om de besteding van belastinggeld gaat.